Justus Anton (Jules) Deelder (1944-2019), was een Nederlandse dichter, schrijver, muzikant en performer. Hij werd De Nachtburgemeester van Rotterdam genoemd.

De beste beschikbare leraren Nederlands (schoolvak)
Huib
5
5 (9 beoordelingen)
Huib
€45
/u
Gift icon
1e les gratis!
Marjan
4,9
4,9 (13 beoordelingen)
Marjan
€50
/u
Gift icon
1e les gratis!
Martin
4,9
4,9 (7 beoordelingen)
Martin
€35
/u
Gift icon
1e les gratis!
Anouk (universitair student)
5
5 (8 beoordelingen)
Anouk (universitair student)
€25
/u
Gift icon
1e les gratis!
Vera
5
5 (10 beoordelingen)
Vera
€45
/u
Gift icon
1e les gratis!
Kate
5
5 (3 beoordelingen)
Kate
€35
/u
Gift icon
1e les gratis!
Nadine
5
5 (10 beoordelingen)
Nadine
€35
/u
Gift icon
1e les gratis!
Claire
5
5 (8 beoordelingen)
Claire
€35
/u
Gift icon
1e les gratis!
Huib
5
5 (9 beoordelingen)
Huib
€45
/u
Gift icon
1e les gratis!
Marjan
4,9
4,9 (13 beoordelingen)
Marjan
€50
/u
Gift icon
1e les gratis!
Martin
4,9
4,9 (7 beoordelingen)
Martin
€35
/u
Gift icon
1e les gratis!
Anouk (universitair student)
5
5 (8 beoordelingen)
Anouk (universitair student)
€25
/u
Gift icon
1e les gratis!
Vera
5
5 (10 beoordelingen)
Vera
€45
/u
Gift icon
1e les gratis!
Kate
5
5 (3 beoordelingen)
Kate
€35
/u
Gift icon
1e les gratis!
Nadine
5
5 (10 beoordelingen)
Nadine
€35
/u
Gift icon
1e les gratis!
Claire
5
5 (8 beoordelingen)
Claire
€35
/u
Gift icon
1e les gratis!
Daar gaan we

De Tijd Van Jules Deelder

  • Tweede Wereldoorlog Nederland (1940-1945);
  • Bombardement Rotterdam (1940). De bommen verwoestte meer dan 30.000 woningen en panden. In totaal kwamen er 800 tot 900 mensen om;
  • Jodenvervolging;
  • In 1945 kreeg Nederland te maken met de hongerwinter. Er kwamen zo'n 20 000 mensen om door de honger.
  • De atoombommen op Hiroshima en Nagasaki in 1945.
  • Geleidelijk aan doen de koelkast, wasmachine, telefoon, televisie en auto hun intrede in de huishoudens en het straatbeeld;
  • Er worden protestbewegingen opgericht: Nozems (vanaf 1955). Provo’s (1965-1967);
  • In de tweede helft van de jaren zestig ontstond de hippiecultuur. Er was veel aandacht voor leven in harmonie met de natuur; Flowerpower. Ze verzetten zich tegen milieuvervuiling en waren tegen de Vietnamoorlog. Ze organiseerden muziekfestivals (Woodstock, 1969), hadden interesse in oosterse religies (met name zaken als meditatie, trance) en gebruikten drugs om de geest te verruimen;
  • Opkomst van de Beatgeneration onder invloed van Jack Kerouac, Allan Ginsberg en William S. Burroughs;
  • Bloei van literaire festivals: literatuur wordt een evenement, onderdeel van een avondvullend programma met vermaak en persoonlijk contact met de schrijvers. De podiumdichter niet meer weg te denken uit de Nederlandse literatuur. Denk aan de Nacht van de Poëzie. In de podiumpoëzie staat de performance van de dichter centraal.

Het Leven van Deelder

Wie Deelder als mens wil leren kennen, moet het doen met de ontwikkeling van zijn kunstenaarschap en enkele anekdotes. Zelfs na het verschijnen van de biografie De zin van het leven ben je zelf. Het compromisloze bestaan van Jules Deelder in 2020 van Anton Slotboom kon daar niet echt verandering in brengen. Het wachten is nu op het boek van Ari Deelder dat zij over haar vader aan het schrijven is. Hier moeten we het doen met de algemeen bekende gegevens over Deelder.

Deelder werd geboren in de wijk Overschie in Rotterdam als zoon van een Rotterdamse handelaar in vleeswaren. Na de HBS studeerde Deelder enkele jaren voor de akte Nederlands. Op zijn elfde schreef hij zijn eerste gedicht met de titel Hoort, men werpt een atoombom. In 1962 debuteerde hij in het Algemeen Handelsblad met het gedicht Straat.

Deelder werd ontdekt door de schrijver en dichter Simon Vinkenoog, die hem in 1966 uitnodigde om mee te doen aan een poëzie-manifestatie in het Amsterdamse theater Carré. Drie jaar later verscheen zijn debuutbundel Gloria Satoria (1969). Verscheidene bundels volgden en Deelder ging ook korte verhalen schrijven. In 1976 werd zijn prozadebuut Proza gepubliceerd.

In 1968 en 1969 maakte Deelder deel uit van de Rotterdamse popgroep Popera. Popera, zoals uit de naam bleek, maakte Engelstalige popmuziek die geïnspireerd was op operamuziek.

In 1980 verscheen The Dutch Windmill, Deelders biografie over de Rotterdamse bokser Bep van Klaveren, de meervoudige Europees kampioen en de Olympisch kampioen vedergewicht van 1928 in Amsterdam.

Deelder werd ‘De nachtburgemeester van Rotterdam’ genoemd en had een opvallend voorkomen. Hij ging altijd gekleed in een zwart maatpak, en droeg zijn zwartgeverfde haar altijd strak achterovergekamd. Hij droeg een kunstzinnige zonnebril en had een plukje haar net onder zijn onderlip en boven de kin. Deze baardstijl was populair bij Afro-Amerikanen, in het bijzonder jazzmuzikanten. Het tijdschrift Esquire koos hem in 2010 als de best geklede man.

Wellicht zoek je naar bijles Nederlands Zwolle of elders, op Superprof beschikken we over Nederlands privéleraren verspreid over heel Nederland. Volg gerust les bij jou in de buurt via Superprof!

Het langste gedicht ter wereld is van Jules Deelder en zie je in een fietstunnel
Het gedicht voor zijn dochter Ari in de Beneluxtunnel ǀ Flickr.com - Gerard de Witt

Deelder leefde langdurig samen met Annemarie Fok. In 1985 werd hun dochter Ari geboren. Hij schreef over haar het gedicht Voor Ari:

Voor Ari

Lieve Ari
Wees niet bang

De wereld is rond
en dat istie al lang

De mensen zijn goed
De mensen zijn slecht

Maar ze gaan allen
dezelfde weg

Hoe langer je leeft
hoe korter het duurt

Je komt uit het water
en gaat door het vuur

Daarom lieve Ari
Wees niet bang

De wereld draait rond
en dat doettie nog lang

Het gedicht staat geschreven, of beter gezegd getegeld, over de gehele wand van de fietsbuis van de Beneluxtunnel onder de Nieuwe Maas tussen Vlaardingen en Pernis. De tekst is 900 meter lang en daarmee het langste gedicht ter wereld!

Deelder noemde zichzelf het liefst 'aucteur'; een auteur die zowel gelezen, als gezien en gehoord moest worden. Hij droeg zijn werk voor in tal van kleine theaters en jeugdhonken. Vanaf het midden van de jaren tachtig trad hij met eigen theaterprogramma's ook op in grotere theaterzalen.

Deelder stond ook bekend om zijn liefde voor de jazz en zijn en als een verstokte fan van de voetbalclub Sparta. Hij was bekend van tv, hij scoorde zelfs met reclame voor een wasmiddel – ‘wat zwart is, moet zwart blijven’. Maar vooral was hij dichter. Want hoeveel hij ook deed, poëzie was het belangrijkst.

Deelder was decennialang, tot aan zijn overlijden, verslaafd aan amfetamine, dat hij toediende met een injectiespuit.

Citaat Deelder: "Het leven zonder speed is het leven niet!"

Ter ere van zijn 70e verjaardag werd een standbeeld van hem onthuld bij Café Ari, waar hij vaak kwam. In 2019 werd zijn 75e verjaardag uitbundig gevierd in theater De Doelen in Rotterdam. Een maand later overleed hij na een kort ziekbed.

De beste beschikbare leraren Nederlands (schoolvak)
Huib
5
5 (9 beoordelingen)
Huib
€45
/u
Gift icon
1e les gratis!
Marjan
4,9
4,9 (13 beoordelingen)
Marjan
€50
/u
Gift icon
1e les gratis!
Martin
4,9
4,9 (7 beoordelingen)
Martin
€35
/u
Gift icon
1e les gratis!
Anouk (universitair student)
5
5 (8 beoordelingen)
Anouk (universitair student)
€25
/u
Gift icon
1e les gratis!
Vera
5
5 (10 beoordelingen)
Vera
€45
/u
Gift icon
1e les gratis!
Kate
5
5 (3 beoordelingen)
Kate
€35
/u
Gift icon
1e les gratis!
Nadine
5
5 (10 beoordelingen)
Nadine
€35
/u
Gift icon
1e les gratis!
Claire
5
5 (8 beoordelingen)
Claire
€35
/u
Gift icon
1e les gratis!
Huib
5
5 (9 beoordelingen)
Huib
€45
/u
Gift icon
1e les gratis!
Marjan
4,9
4,9 (13 beoordelingen)
Marjan
€50
/u
Gift icon
1e les gratis!
Martin
4,9
4,9 (7 beoordelingen)
Martin
€35
/u
Gift icon
1e les gratis!
Anouk (universitair student)
5
5 (8 beoordelingen)
Anouk (universitair student)
€25
/u
Gift icon
1e les gratis!
Vera
5
5 (10 beoordelingen)
Vera
€45
/u
Gift icon
1e les gratis!
Kate
5
5 (3 beoordelingen)
Kate
€35
/u
Gift icon
1e les gratis!
Nadine
5
5 (10 beoordelingen)
Nadine
€35
/u
Gift icon
1e les gratis!
Claire
5
5 (8 beoordelingen)
Claire
€35
/u
Gift icon
1e les gratis!
Daar gaan we

De Schrijver en Dichter Jules Deelder

Deelder was een echte Rotterdammer. Naast zijn Rotterdamse dialect gebruikte hij veelal korte zinnen, doorspekt met Engelse termen en woorden uit de wereld van de popmuziek.

Hij wordt gerekend tot de performance popdichters en hij sluit daarmee aan bij de beatgeneration van buitenlandse dichters als Allen Ginsberg en Jack Kerouac.

Regelmatig terugkerende thema's in zijn werk zijn Rotterdam, drugs, jazz, de Tweede Wereldoorlog en het Derde Rijk. Veel van zijn werk is absurdistisch.

Zoek je toevallig naar bijles Nederlands online? Bij Superprof kun je ervaren privéleraren vinden die je graag helpen!

Deelder die hier te zien is achter een drumstel was een liefhebber van jazz
Deelder schreef de gedichtenbundel 'Jazz' ǀ Flickr.com - Guus Krol

Hij schreef:

  • Poëzie: o.a. de dichtbundels Gloria Satoria (1969), Dag en nacht geopend (1970), Boe! (1972), Portret van Olivia de Havilland (1985), Interbellum (1987), Lijf- en andere gedichten (1991), Transeuropa (1995) Zonder dollen (2004), Ruisch (2011), Het Graf van Descartes (2013);
  • Proza: o.a..: Proza, The Dutch Windmill (biografie van Bep van Klaveren, 1980), Gemengde gevoelens (1986), Jazz (1992), Hard Gin (2019);
  • Toneelstukken: Sneeuwwitje en de zeven dwergen (2000), Angel eyes (1998);
  • Vertalingen: hij vertaalde werk van de Engelse Jim Cartwright ('De Straat' (2000), 'Opkomst en ondergang van schreeuwlelijk' (2002) en 'Twee' (2001);
  • Stripboeken: de teksten voor Amber & Akka (1985) en Professor Hilarius (1985).

Deelder ontving verschillende prijzen voor zijn werk:

  • In 1988 ontving hij de Anna Blaman Prijs voor zijn gehele oeuvre;
  • In 1999 kreeg hij de Johnny van Doornprijs voor de gesproken letteren;
  • In 2004 krijgt hij de Wolfert van Borselenpenning van de gemeente Rotterdam omdat hij een 'Rotterdammer in hart en nieren is en daar ook altijd voor uit komt';
  • In 2005 werd hem de Tollensprijs toegekend voor de "grote stilistische kracht van zijn geestrijke oeuvre en zijn pionierswerk voor een moderne theatrale podiumpresentatie van poëzie".

Bekende Poëzie van Deelder

Zijn bekende gedicht over zijn geliefde Rotterdam:

Rotown magic

Rotterdam is niet te filmen
De beelden wisselen te snel
Rotterdam heeft geen verleden
en geen enkele trapgevèl

Rotterdam is niet romantisch
heeft geen tijd voor flauwekul
is niet vatbaar voor suggesties
luistert niet naar slap gelul

't Is niet camera-gevoelig
lijkt niet mooier dan het is
Het ligt vierkant hoog en hoekig
gekanteld in het tegenlicht

Rotterdam is geen illusie
door de camera gewekt
Rotterdam is niet te filmen
Rotterdam is vééls te ècht (Uit: 'Vrijwel alle gedichten', 2004)

Deelder maakte ook veel gebruik van zijn Rotterdamse dialect. Hij gebruikte woorden als kroten (bieten), themate (tomaten), hebbie (heb je), bikken (eten), enzovoort. Hieronder een voorbeeld van een van zijn Rotjeknor gedichten:

Rotterdamse Kost
Waar de natie
bietjes eet

bikt Rotterdam
z’n kroten

Vandaar dat hier
de krotenkoker

heerst waar elders
in den lande

de zakkenwasser
prevaleert

De fricandel
is al sinds

jaar en dag
de favoriete

doodsoorzaak
in Rotterdam

en dat woue we
graag zo houe

omdat het anders
kankeren wordt (Bron: poetryinternational.com/nl/poets-poems/)

In zijn bundel Junkers 88 uit 1983 schreef hij een aantal gedichten over deze Duitse bommenwerpers, waarschijnlijk met de associatie van het bombardement op Rotterdam. Hij schreef deze gedichten alsof ze zelf een bommenregen waren. De vormgeving is zeer dynamisch en koortsachtig. De gedichten gaan over de dreiging, de angst, de stilte, het schuilen, enzovoort. Hier een van de gedichten:

     Als een vloot
de formatie boven
hen lichtbommen
stroom bommen
licht zetten

Junkers 88
als zwarte vallen.
De kogels spuiten
in een straal

Nog meer dag.
Nu overal kogels
kleuren de lucht
zwart. Ergens
schijnt
nog open

De
verbroken (Uit Renaissance (1994), pagina 398)

Als je graag meer wilt leren of op zoek bent naar bijles Nederlands, ga gerust aan de slag met een van onze privéleraren van Superprof. Onze leraren helpen je graag!

Een standbeeld dat herinnert aan Jules Deelder in Rotterdam
Beeld van Deelder bij 'Café Ari', Nieuwe Binnenweg, Rotterdam, ǀ Flickr.com - Sandra Fauconnier

De Impact van Jules Deelder

De poëzie van Deelder sluit aan bij bij de poëzie van De Nieuwe Stijl. Deze beweging was vooral een Rotterdamse beweging. Zijn werk ademt ook de tijdgeest van de jaren zestig: onburgerlijkheid, vrijheid en vrolijke anarchie. Dit verklaart al veel. Als Rotterdammert en markante persoonlijkheid was hij de promotor van Rotterdam. Zijn woorden raken mensen veel mensen diep in het hart; zijn regels staan op gevels, een schuurdeur, een arm of een kussen. Zijn gedichten zijn vaak kort, humoristisch en zeer toegankelijk. Vaak zijn zijn thema's alledaags en voor iedereen herkenbaar. Vandaar de toegekende prijzen als blijk van waardering. Daarom is zijn werk niet meer weg te denken uit de Nederlandse literatuurgeschiedenis. Hieronder een versje van Bart Chabot uit Bzzlletin. Jaargang 22 over Jules Deelder:

J.A. Deelder
Een man, o-
genschijnlijk
klein van
gestalte
maar in werkelijkheid
vele malen groter
dan d'Euromast

Vond je dit artikel leuk? Laat een beoordeling achter!

5,00 (1 beoordeling(en))
Laden...

Marianne

Ik vind dat iedereen overal op de wereld recht heeft op onderwijs. Onderwijs geeft je een betere toekomst. Ik heb de mogelijkheid om mijn kennis te delen, zodat ik mensen van arm tot rijk, van jong tot oud misschien een helpende hand kan bieden om hun doel te bereiken. Dat is mijn ambitie!