Spaans leren, en daarbij het vervoegen van werkwoorden, is goed voor je hersenen.
Bij een wetenschappelijke studie onder leiding van Ping Li, een professor in psychologie en taalkunde, werden er zes weken lang intensieve cursussen Chinees aan 39 Engelssprekende studenten gegeven. Onderzoekers concludeerden dat het ontdekken van een vreemde woordenschat niet alleen de cognitieve vaardigheden kon verbeteren, maar ook cognitieve achteruitgang vertraagt bij ouderen.
Hetzelfde geldt voor een nieuwe taal: het geeft een brein impuls en naast de cognitieve vooruitgang zorgt het ook voor dopamine: er is immers niets prettiger dan doelstellingen te behalen.
In deze blog helpen we je om een stevige basis te leggen in het Spaans. We bekijken hoe Spaanse werkwoorden worden vervoegd, duiken dieper in de grammatica én staan stil bij de historische achtergrond van de taal – want ook die context helpt om het systeem beter te begrijpen.
Laten we beginnen met een kort overzicht van hoe het werkt. Spaanse werkwoorden eindigen in de infinitief op -AR, -ER of -IR. Deze uitgangen bepalen hoe een werkwoord wordt vervoegd in verschillende tijden. Regelmatige werkwoorden volgen een herkenbaar patroon: je verwijdert de uitgang en voegt de juiste vormen toe, afhankelijk van de tijd en de persoon. Let op: er zijn ook onregelmatige werkwoorden die van dit patroon afwijken, die komen later aan bod.
Tegenwoordige tijd (el presente)
| -AR (hablar – spreken) | -ER (comer – eten) | -IR (vivir – wonen) | |
| Yo | hablo | como | vivo |
| Tú | hablas | comes | vives |
| Él / ella / usted | habla | come | vive |
| Nosotros/as | hablamos | comemos | vivimos |
| Vosotros/as | habláis | coméis | vivís |
| Ellos / ellas / ustedes | hablan | comen | viven |
Verleden tijd (el pretérito indefinido)
| -AR (hablar – spreken) | -ER (comer – eten) | -IR (vivir – wonen) | |
| Yo | hablé | comí | viví |
| Tú | hablaste | comiste | viviste |
| Él / ella / usted | habló | comió | vivió |
| Nosotros/as | hablamos | comimos | vivimos |
| Vosotros/as | hablasteis | comisteis | vivisteis |
| Ellos / ellas / ustedes | hablaron | comieron | vivieron |
Toekomstige tijd (el futuro simple)
| -AR (hablar – spreken) | -ER (comer – eten) | -IR (vivir – wonen) | |
| Yo | hablaré | comeré | viviré |
| Tú | hablarás | comerás | vivirás |
| Él / ella / usted | hablará | comerá | vivirá |
| Nosotros/as | hablaremos | comeremos | viviremos |
| Vosotros/as | hablaréis | comeréis | viviréis |
| Ellos / ellas / ustedes | hablarán | comeran | vivirán |
Zes feiten over Spaanse vervoegingen & taal
1. Spaans is een absolute wereldtaal
Na het Chinees wordt Spaans het meest gesproken ter wereld. Het feit dat het Chinees bovenaan de lijst staat heeft vooral te maken met dat er in China zo ongelofelijk veel mensen wonen. Het verschil is dat Spaans over de hele wereld gesproken wordt. Hoewel het Spaans dat op de Filipijnen wordt gesproken verschilt van dat uit Spanje of Mexico, dat weer verschilt van Chili, is de grammatica grotendeels hetzelfde. Hoe dan ook wordt het in haast alle werelddelen gesproken door zo’n 500 miljoen moedertaalsprekers.
2. Over de hele wereld gesproken
We zeiden al dat het door honderden miljoenen mensen wordt gesproken. Zelf kan je waarschijnlijk wel zo’n tien landen opnoemen waar het gesproken wordt. Maar wist je dat het in totaal in 22 landen wordt gesproken? Dat is na het Engels het meest van alle landen ter wereld! In meer dan vijftien procent van alle landen is het een officiële taal. Als je het dus leert, kan je je verstaanbaar maken over de hele wereld. Dat maakt de vakantie toch een stukje leuker!
3. Op bijna ieder continent gesproken
We gooien er nog maar eens een geografisch weetje in om te benadrukken hoe enorm universeel het is. Op Australië en Antarctica na, wordt het namelijk op ieder continent gesproken. Jawel, in zelfs Azië en Afrika is het een officiële taal.
4. Mexico is het grootste Spaanssprekende land
Dit is een leuk feitje voor bij een kennisquiz. Wat is het grootste Spaanstalige land? Dat is Mexico, het Noord-Amerikaanse land met een inwonertal van ongeveer 114 miljoen mensen. Spanje komt op de tweede plaats, terwijl ook landen als Colombia, Peru, en Argentinië grote inwonersaantallen hebben. Het Spaans dat per land gesproken wordt verschilt echter wel, vaak qua woorden, typische uitdrukkingen en accent.
5. De meest bestudeerde taal ter wereld
In de wetenschap, op het internet: het feit dat het op zoveel plekken op de wereld gesproken wordt zien we terug in de statistieken. Want naast de miljoenen moedertaalsprekers zijn er ook miljoenen mensen die de spreektaal studeren: zo’n twintig miljoen mensen wereldwijd! Dat is na het Engels het meest. Op Wikipedia, op sociale media, overal vinden we die invloed terug: op internet is Spaans na het Engels namelijk ook de meest gebruikte spreektaal.
Vind Spaanse les Rotterdam op Superprof. Onze leraren helpen jou graag!
6. Het alfabet telt 27 letters
Het alfabet is vergelijkbaar met het Nederlandse alfabet. Op één punt verschilt het: het heeft namelijk de letter 'ñ', die je uitspreekt als 'nj'. Wie in Spanje of in Latijns-Amerika een computer koopt zal ook zien dat deze letter op het toetsenbord staat.
Vind Spaanse les Utrecht op Superprof. Onze leraren in Utrecht staan voor je klaar!
Spaanse werkwoorden vervoegen
Hoe kunnen we Spaanse werkwoorden vervoegen?
Ser en estar vervoegen
De spreektaal kent twee onregelmatigheden voor 'zijn'.
Dit betekent dat ze een onregelmatige vervoeging kennen, waarbij de klinkers veranderen in een tweeklank (combinatie van twee klinkers binnen dezelfde lettergreep).
Dit gaat als volgt:
- De 'i' en de 'e' worden 'ie' (of ye voor het werkwoord errar (= vergissen);
- De 'u' en de 'o' worden 'ue' (of hue voor oler (= ruiken).
Ser of Estar, hangt af van de context van de zin. In feite kunnen deze twee de betekenis van een zin volledig veranderen.
Ser wordt gehanteerd om iets definitiefs te beschrijven dat niet verandert, om een persoon of een object te beschrijven.
Estar gebruik je voor een staat van zijn, voor een stemming, gezondheid, uiterlijk, locaties van dingen en mensen, dingen die niet definitief zijn. Het wordt ook gehanteerd om een lopende actie op te roepen.
Dus, wat doe je om te zeggen 'Ik ben Engels', 'Ik ben een man', 'Deze man is jong'?
Het werkwoord ser:
- Ik ben Engels: soy ingles;
- Ik ben een man: soy un hombre;
- Deze man is jong: Este hombre es jóven.
Aan de andere kant, om een tijdelijke toestand te duiden, hanteer je het werkwoord estar:
- Ik was ziek: Estaba malo;
- Ik ben het met je eens: Estoy de acuerdo contigo;
- Je leest: Estas leyendo.
Je moet dan de werkwoord uitgangen voor elke tijd kennen. Een goede tip voor het bestuderen van de tijden is om het drie keer te lezen, drie keer te schrijven, drie keer te luisteren en het in drie afzonderlijke zinnen te hanteren. Oefenen is uiteraard de sleutel als je beter wilt spreken!
Volg je cursus Spaans gerust via Superprof. Onze leraren helpen je graag!
Een korte cursus Spaanse vervoegingen: de werkwoord tijden
Vaak wordt de pretérito gehanteerd. In het Nederlands kennen we dit als preteritum oftewel verleden tijd.
Het wordt toegepast om een voltooide actie op te roepen. Spaanstaligen gebruiken dit meer dan de voltooide tijd die dichter bij het heden ligt.
In de Spaanse grammatica zijn er op deze manier vier tijden:
- Tegenwoordige tijd;
- Verleden tijd (onvoltooid);
- Verleden tijd (voltooid);
- Toekomende tijd (eenvoudig en toekomstig perfect).
Tegenwoordige tijd
Deze tijd wordt gehanteerd om een situatie die nu plaatsvindt aan te geven: 'het huis is rood', 'jij eet een appel', 'ze leven in Mexico' (la casa es roja, comes una manzana, Ellos viven a Mexico), enzovoort.
Het is de meest toegepaste tijd, dus je zult merken dat het ook het gemakkelijkst is.
Begin met de drie werkwoordgroepen en hun vervoegingen:
- -AR werkwoorden (Andar, hablar, cantar, enzovoort): o, as, a, amos, áis, an;
- -ER werkwoorden (Beber, conocer, nacer, comer, tener, coger, enzovoort): o, es, e, emos, éis, en;
- -IR werkwoorden (Vivir, conducir, elegir, huir, enzovoort): o, es, e, imos, ís, en.
Vervolgens moet je de lijst van onregelmatigheden kennen waar er een tweeklank of 'zwakke' klinkers zijn (wanneer de klinker 'e' 'i' wordt in de 1e, 2e en 3e persoon enkelvoud).
Onvoltooid verleden tijd
Dit wordt gebruikt om een voortdurende actie uit te drukken die is begonnen in eerder tijden.
Om het te vormen, neem je het volledige woord en voeg je aba, abas, aba, ábamos, abais, aban toe voor de AR-werkwoordgroep en voor de IR- en ER-werkwoordgroepen ía, ías, ía, íamos, íais, ían.
Drie Spaanse werkwoorden zijn onregelmatig in de onvoltooid verleden tijd: ir, ser en ver.
Voltooid verleden tijd
Dit wordt gehanteerd om een voltooide actie uit eerdere tijden te duiden.
De vervoegingen zijn:
- -AR werkwoorden: é, aste, ó, amos, asteis, aron;
- -IR- en -ER-werkwoorden: í, iste, ió, imos, isteis, ieron.
Deze tien onregelmatige werkwoorden worden vaak gebruikt: dar, ir, ser, estar, hacer, poder, poner, querer, tener en decir.
We geven je hier de vervoeging van de onregelmatige werkwoorden op AR, met als voorbeeld estar (= zijn). Bekijk hier hoe estar vervoegen.
| Tijd | Yo | Tú | El, Ella, Usted | Nosotros, Nosotras | Vosotros, Vosotras | Ellos, Ellas, Ustedes |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Tegenwoordige Tijd | estoy | estás | está | estamos | estáis | están |
| Onvoltooid Verleden Tijd | estaba | estabas | estaba | estábamos | estabais | estaban |
| Verleden Tijd | estuve | estuviste | estuvo | estuvimos | estuvisteis | estuvieron |
| Toekomende Tijd | estaré | estarás | estará | estaremos | estaréis | estarán |
| Aanvoegende Wijs, Tegenwoordige Tijd | esté | estés | esté | estemos | estéis | estén |
| Aanvoegende Wijs, Toekomende Tijd | estuviere | estuvieres | estuviere | estuviéremos | estuviereis | estuvieren |
| Aanvoegende Wijs, Onvoltooid Verleden Tijd | estuviera | estuvieras | estuviera | estuviéramos | estuvierais | estuvieran |
| Aanvoegende Wijs, Voltooid Verleden Tijd | estuviese | estuvieses | estuviese | estuviésemos | estuvieseis | estuviesen |
| Voorwaardelijke Tijd | estaría | estarías | estaría | estaríamos | estaríais | estarían |
| Gebiedende Wijs Bevestigend | está | esté | estemos | estad | estén | |
| Gebiedende Wijs Ontkennend | estés | esté | estemos | estéis | estén |
Toekomende tijd
De toekomende tijd is een van de gemakkelijkst te leren tijden: het werkt hetzelfde als in het Engels - een actie die nog niet is voldaan - en wordt gevormd aan het einde van het volledige werkwoord een vaste uitgang toe te voegen: é, ás, á, emos, éis, án.
Er zijn echter twaalf Spaanse werkwoorden die onregelmatig zijn in de toekomende tijd.
Als je ditgebruikt, moet het gaan om een vroegere hypothese of een actie die in de toekomst volledig wordt voltooid ('in juli is het schooljaar voorbij').
Hiervoor moet je het werkwoord haber vervoegen in de toekomende tijd + het voltooid deelwoord van het betreffende werkwoord: habrás entendido (je zult begrepen hebben).
Voltooid tegenwoordige tijd
Dit wordt gehanteerd als de actie nog steeds doorloopt in het heden, of als de actie nog steeds consequenties heeft in het heden.
We zeggen: ayer, ha nevado mucho, por eso hace frio todavia voor 'het sneeuwde gisteren veel, dus het is koud vandaag'.
Hiervoor heb je het hulpwerkwoord haber in het heden en voegen we het voltooid deelwoord van het betreffende woord toe.
We geven je hier de vervoeging van de onregelmatige werkwoorden op ER, met als voorbeeld haber (= hebben). Bekijk hier hoe haber vervoegen.
| Tijd | Yo | Tú | El, Ella, Usted | Nosotros, Nosotras | Vosotros, Vosotras | Ellos, Ellas, Ustedes |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Tegenwoordig Tijd | he | has | ha, hay | hemos | habéis | han |
| Onvoltooid Verleden Tijd | había | habías | había | habíamos | habíais | habían |
| Voltooid Verleden Tijd | hube | hubiste | hubo | hubimos | hubisteis | hubieron |
| Toekomende Tijd | habré | habrás | habrá | habremos | habréis | habrán |
| Aanvoegende Wijs, Tegenwoordige Tijd | haya | hayas | haya | hayamos | hayáis | hayan |
| Aanvoegende Wijs, Toekomende Tijd | hubiere | hubieres | hubiere | hubiéremos | hubiereis | hubieren |
| Aanvoegende Wijs, Onvoltooid Verleden Tijd | hubiera | hubieras | hubiera | hubiéramos | hubierais | hubieran |
| Aanvoegende Wijs, Voltooid Verleden Tijd | hubiese | hubieses | hubiese | hubiésemos | hubieseis | hubiesen |
| Voorwaardelijke Tijd | habría | habrías | habría | habríamos | habríais | habrían |
| Gebiedende Wijs Bevestigend | he | haya | hayamos | habed | hayan | |
| Gebiedende Wijs Ontkennend | hayas | haya | hayamos | hayáis | hayan |
Voltooid verleden tijd
Wordt gebruikt om een actie uit te drukken die verder teruggaat. Deze vorm wordt geconstrueerd door het gebruiken de onvoltooide vorm van hulpwerkwoord Haber plus het voltooid deelwoord van het betreffende woord.
Haber als onvoltooide tijd wordt zo vervoegd: había, habías, había, habíamos, habíais, habían.
Voorbeeld: 'Ik kende Maria op school" (Había conocido Maria a la escuela) of 'Ik had al alles gegeten' (Ya había comido todo).
Spaans grammatica leren: onvoltooid toekomende tijden (conjunctief)
De zogeheten aanvoegende wijs wordt veel gebruikt, het stelt je in staat verlangens, wensen en omstandigheden die nog niet zijn gerealiseerd of twijfels, advies of zelfs bevelen uit te drukken.
Het heeft veel onregelmatigheden en verschillende vormen, afhankelijk van de zin, dus het kan moeilijk zijn.
Laten we de verschillende vormen van de aanvoegende wijs bekijken:
Toekomende tegenwoordige tijd
Als algemene regel geldt dat de tegenwoordige aanvoegende wijs wordt geconstrueerd met de eerste persoon huidige vorm van het werkwoord, bijvoorbeeld: Tengo (ik heb) minus de -o uitgang en plus de uitgang van de aanvoegende wijs:
- AR-werkwoorden: e, es, e, emos, éis, en;
- IR- en ER-werkwoorden: a, as, a, amos, áis, an.
De aanvoegende wijs komt veel voor in alledaagse gesprekken, elke keer dat een hypothetische toestand wordt uitgedrukt.
Een onregelmatigheid in de eerste persoon enkelvoud veroorzaakt dezelfde onregelmatigheid voor alle personen van de aanvoegende wijs.
Het werkwoord poner (= zetten): heeft de onregelmatige stam pong in de eerste persoon enkelvoud in het heden (yo pongo).
Dus je moet de rest van de aanvoegende wijsvervoegingen voor dit werkwoord hanteren op de onregelmatige stam pong bijvoorbeeld: ponga, pongas, ponga, pongamos, pongáis, pongan, enzovoort.
Een lijst maken van veelvoorkomende onregelmatigheden is de enige manier om ze te onthouden.
Toekomende onvoltooid verleden tijd
Als de voorwaarde of propositie vroeger is, heb je de onvoltooide tijd.
Structuur:
- Werkwoorden eindigend op AR: stam van de derde persoon meervoud + ara, aras, ara, áramos, arais, aran;
- Werkwoorden eindigend op ER en IR: stam van derde persoon meervoud + iera, ieras, iera, iéramos, ierais, ieran.
De aanvoegende wijs wordt veel gehanteerd, zelfs in spreektaal, om een toestand uit te drukken in een eerdere context.
Voorbeeld: 'als u het wist, zou u het mij willen vertellen?' : Si lo supiera, me lo diría?
Je Spaanse leraar kan je deze vraag stellen tijdens het online Spaans leren.
Leer hoe je de onregelmatige estar gebruikt om vloeiend te spreken en je grammatica te verbeteren.
Nog een Spaanse werkwoorden vervoegen les: voorwaardelijke tijden en de imperatief
De laatste groep veelgebruikte tijden zijn de voorwaardelijke en de dwingende.
Voorwaardelijke tijd
De voorwaardelijke tijd dient om een ongerealiseerde of onhaalbare actie uit te drukken.
Het wordt gevormd door de infinitief plus de onvoltooide uiteinden van het hulpwoord haber te nemen: ía, ías, ía, íamos, íais, ían.
Voorbeeld: 'als ik kon, zou ik een reis over de wereld maken' is in het Spaans: si lo pudiera, daría la vuelta al mundo.
Onregelmatigheden in de voorwaardelijke tijd is gemakkelijk, omdat je gewoon de onregelmatigheden van de toekomende tijd neemt en je alleen het einde hoeft te wijzigen.
Voor onregelmatige werkwoorden zoals caber, decir, haber, hacer, poder, poner, querer, saber, salir, tener, valer en venir, neem je de onregelmatige stam als in de toekomende tijd en voeg de reguliere voorwaardelijke uitgangen toe.
Gebiedende wijs
De gebiedende wijs wordt gehanteerd om bevelen te geven, dit te doen, dat te doen, enzovoort.
De onregelmatigheden zijn vergelijkbaar met die in het heden en de aanvoegende wijs.
Opmerking: wanneer een persoonlijk voornaamwoord of wederkerend voornaamwoord wordt gebruikt met een gebiedende wijs, gaat het voornaamwoord achter het woord.
De volgorde 'geef het aan mij' wordt dámelo.
Structuur:
- AR-werkwoorden: stem + a, e, emos, ad, en;
- ER-werkwoorden: stem + e, a, amos, ed, an;
- IR-werkwoorden: stem + e, a, amos, id, an.
Gebiedende wijs, ontkennend
Heel eenvoudig, deze vorm van de imperatief wordt gehanteerd om verdediging of verbod uit te drukken.
Het wordt gevormd door de ontkenning toe te voegen in de huidige aanvoegende wijs. Het volgt dezelfde onregelmatigheden als die van de huidige aanvoegende wijs:
- Kom niet binnen: no entra;
- Kom niet: no venga;
- Niet zingen: no cantéis;
- Niet eten: no coma.
In de negatieve tegenwoordige vorm gaan de voornaamwoorden: no me lo des ('geef het mij niet'), no me lo digas ('vertel me het niet').
Daar ga je dan! Je hebt de basis van vervoegingen Spaans geleerd. Nu moet je vooral doorgaan met het herhalen van de oefeningen en je vocabulaire uitbreiden.
Nu je de basisbeginselen kent en weet waar je heen kan om het te spreken, ben je klaar voor je volgende stap.
Probeer onze Spaanse lessen om nog meer vooruitgang te boeken!
Tot slot ook nog een stukje geschiedenis. Dit zal je inzicht verhogen.
Waar komen Spaanse vervoegingen eigenlijk vandaan?
Spaans is een Romaanse Taal
Net als het Frans, Italiaans en Roemeens is het Spaans een Romaanse taal. Met dit feitje geven we alvast een voorzetje op de uitleg hieronder, waarbij we dieper in de geschiedenis duiken. Ook zijn er invloeden uit het Arabisch en het Baskisch te vinden.
Romeinen
Het Spaans is, zoals we hierboven schreven, een Romaanse taal. Dat wil zeggen dat de Romeinen een grote rol speelde in de ontwikkeling. Innovatief als de Romeinen waren, begonnen ze bij de bezetting van het Iberisch Schiereiland gelijk met de ontwikkeling van het pas bezette land.
Nederzettingen en wegen werden gebouwd, er werd gewerkt aan spreektaal, cultuur en onderwijs, en Hispania werd een van de meest florerende provincies van het Romeinse Rijk. Het Latijn dat de Romeinen meenamen werd door de lokale bevolking gemixt met hun eigen talen. Het Baskisch bestond al voordat de Romeinen naar Spanje kwamen, en hedendaagse woorden als perro (hond) en barro (modder) zijn direct uit het Baskisch ontleend.
Castiliaans
Nadat het Romeinse Rijk ineenstortte, werden regio’s in Spanje ook belangrijker bij gebrek aan centraal bewind. Het machtige Toledo was een van de meest vooruitstrevende steden in Spanje en het Castiliaans-Spaans dat daar ontwikkeld werd is het type Spaans dat we vandaag de dag kennen. In Latijns-Amerika wordt het niet ‘español’ genoemd, maar ‘castellano’.
Omdat Toledo de kerk achter zich had, verspreidde het Castiliaans zich door het hele land via geschriften, muziek en preken.
Welk Spaans werkwoord vind jij het lastigst om te vervoegen?
Moors
Een andere cultuur en spreektaal die een grote invloed heeft gehad op het Spaans is het Arabisch. Van 711 tot 1492 stonden grote delen van Spanje en Portugal onder Moors bewind. Dat is nog steeds zichtbaar, met name in de zuidelijke steden van het land. Toen Spanje werd terugveroverd door de kerk op de Moren verdwenen deze talen uit Europa, maar de invloed is nog steeds merkbaar.
Kolonisten
De verspreiding naar andere delen van de wereld liep parallel met de kolonisatie van Amerika. Vanaf 1492, met Cristobál Colon (of Columbus in het Nederlands) als bekendste ontdekkingsreiziger, trok Spanje de wereld over en werden landen van Mexico tot Argentinië bezet. De Katholieke kerk werd belangrijker, de inheemse volkeren werden uitgeroeid en vaak met harde hand werd het Spaans en cultuur opgelegd. Ook in andere werelddelen, zoals de Filipijnen in Azië en Equatoriaal-Guinea in Afrika, werden bezet door Spanje die zo hun spreektaal over de hele wereld gesproken zagen worden.
Vond je dit artikel leuk? Laat een beoordeling achter!
Laden...
