Schilderijen hebben een eigen leven die voortkomt uit de ziel van de schilder.
Vincent van Gogh
Er zijn maar weinig mensen die niet van schilderijen houden. Degenen die zelf schilderen weten dat het een prachtige manier is om te ontspannen.
Als je ermee begint vraag je je af welke schildertechniek je zou moeten gebruiken. Olie- of waterverf? Welke kwasten of penselen? Welke schilders zou je kunnen nabootsen?
Er bestaan verschillende technieken in de kunst, waaronder encaustiek (hete was schilderen), tempera, gouache, olieverf, fresco, aquarel, en acryl.
Sommige kunstenaars combineren verschillende technieken om hun werk te creëren. Deze technieken worden beschouwd als de belangrijkste en meest bekende in de kunstwereld.
We hebben hier een kleine handleiding geschreven waarmee je verschillende schildertechnieken, tips en werkmethoden kunt leren kennen!
Bedenk dat het soort materiaal dat je gebruikt invloed zal hebben op je werkwijze. Effen of doorschijnende verf, subtiele of krachtige slagen, en hoe de substantie zich gedraagt als het eenmaal droog is!
Voordat je echter kunt beginnen heb je de juiste materialen nodig. Algemene schilderbenodigdheden zijn:
- Penselen: Ze zijn er in allerlei soorten en maten: lang, kort, breed en smal. Je hebt olie-, acryl-, aquarelverf en pastel penselen. Dan moet je ook nog de soort haar kiezen. Kies je voor marterhaar, runderhaar of varkenshaar? Laat je goed informeren!
- Doeken: Kies je voor een geprepareerd doek of zet je het zelf in elkaar?
- Potloden of houtskool: Je begint je schilderij nooit zonder een vooropzet. Meestal wil je eerst een schets maken;
- Schildersezel: Je hebt ze in allerlei soorten, maten en prijzen. Bedenk eerst waar en wat je wilt gaan schilderen en maak dan je keuze;
- Paletmes: Vooral handig wanneer je werkt met dikke, pasteuze verf;
- Palet: Tegenwoordig heb je paletten voor elk type verf dat je gebruikt (hout, glas, kunststof, glas, porselein). Maar je kunt het jezelf ook gemakkelijk maken door voor een afscheur-palet te kiezen;
- Fixeer: Als je werk eenmaal af is, dan wil je het graag zo lang mogelijk bewaren. Het is dan het handigst om je werk te fixeren. Kies de juiste fixeer methode voor het materiaal dat je hebt gebruikt.
Schilderen met Olieverf
We denken bij schilderlessen vaak aan de tekenles op school waarbij we met plakkaatverf en dikke vellen papier werkten. Er zijn echter maar weinig artiesten dit materiaal gebruiken. Meestal wordt aan olieverf de voorkeur gegeven.
Plakkaatverf wordt ook wel 'vingerverf' genoemd. Het wordt vaak door kinderen en op school gebruikt omdat het goedkoop en minder giftig is.
De olieverf die we kennen werd in de 15e eeuw door de gebroeders Van Eyck uitgevonden. Deze substantie wordt dus al eeuwenlang gebruikt. Je kunt heel wat schilderstukken in musea en kunstgalerijen tegenkomen.
Schilders zoals van Gogh, Rembrandt, Braque, Monet, Courbet, Toulouse-Lautrec, en Delacroix gebruikten allemaal dit materiaal.
Olieverf wordt gemaakt van kleurpigmenten en een drogende oliesoort. In plaats van drogend zouden we beter kunnen zeggen dat het verhardt. En dat heeft grote invloed op het gebruik.
Als je met deze substantie wilt leren schilderen zijn er een aantal maatregelen die je moet toepassen om ervoor te zorgen dat je kunstwerk niet gaat barsten. Hiervoor moet je de eigenschappen van het materiaal leren begrijpen.
Veel schilders beginnen met een onderlaag die als basis voor hun werk fungeert. Heel belangrijk hiervoor en voor alle volgende stappen is dat je een paar weken moet wachten totdat het onderliggende oppervlak droog geworden is. Dat betekent dat het een aantal zittingen zal duren alvorens je schilderij klaar is.
Je kunt beginnen je ideeën met houtskool te schetsen. Begin daarna met heel dun te schilderen, en ga eventueel pas later dikker schilderen. Artiesten voegen achteraf soms een vernis toe. Dit kan hele mooie resultaten opleveren wat glans betreft.
Weken wachten tot je een foutje bijwerkt lijkt misschien wat overdreven, maar schilders die geen geduld hebben zullen uiteindelijk een canvas vol barsten overhouden. Dat komt omdat het oppervlak sneller zal uitharden dan de oppervlakken eronder. Hierdoor ontstaan er barsten.
Dit is de reden waarom je niet kunt schilderen over een oppervlak dat nog niet droog is. Schilderen met dit materiaal vraagt daarom wat gewenning. Je moet leren hoe het zich gedraagt en wat de mogelijkheden zijn.
Al snel zul je ontdekken waarom veel schilders dit materiaal op hun meesterstukken toepasten. Je kunt hiermee enorm realistische tinten en transparante effecten bereiken.
Impressionistische schilders leerden ook hoe ze een afwerking teweeg konden brengen waarbij je iedere kleine penseelstreek en aanraking van de kwast kunt waarnemen. Denk bijvoorbeeld aan het pointillisme.
Er zijn Verschillende Manieren om Olieverf Aan te Brengen:
- Bij Alla Prima wordt er een nieuwe laag toegevoegd op de voorafgaande nog natte verflagen op het doek. Deze manier van schilderen wordt ook wel nat-in-nat genoemd. Een schilderij wordt op deze manier relatief snel geschilderd. Alla Prima is Italiaans voor 'eerste poging';
- Impasto is een manier van schilderen waarbij de verf zeer dik wordt aangebracht, zodat de structuur zichtbaar wordt;
- Laag over laag; vet over mager. Hierbij schemeren de onderlagen door de bovenlagen heen. De onderste lagen worden dun geschilderd en de bovenlagen dik;
- Bij glaceren worden er hele dunne kleurlagen op het schilderij aangebracht;
- Het halfdekkend schilderen wil zeggen dat dekkende verf vrij over een voorgaande laag wordt geschilderd;
- Sgraffitto. Hierbij worden met een paletmes of de achterkant van een penseel lijnen of krassen in de nog natte verf aangebracht. Zo worden de lagen eronder of zelfs het doek weer zichtbaar.
In een museum zul je waarschijnlijk heel veel olieverfschilderijen vinden. Let eens op de manier waarop het materiaal is aangebracht!
Water Vermengbare Olieverf
Om de keuze nog iets lastiger te maken bestaat er ook water vermengbare olieverf. Dit is géén substantie op waterbasis, zoals soms wordt gedacht, maar een echte olieverf waaraan een emulgator is toegevoegd.
Hierdoor kan deze substantie vermengd worden met water en heb je geen oplosmiddelen zoals terpentine of terpentijn nodig. (Het materiaal kán overigens wel vermengd worden met terpentine of terpentijn).
Water vermengbare olieverf heeft alle eigenschappen van ‘gewone’ olieverf, zonder het nadeel dat je moet werken met oplosmiddelen.
Hoe Schilder Je Met Acrylverf?
Oorspronkelijk is dit materiaal ontwikkeld om gebouwen en auto's mee te beschilderen. Andy Warhol heeft veel gedaan om het bekendheid te geven, eerst in de Verenigde Staten maar later ook in Europa.
Acrylverf is geliefd vanwege het gebruiksgemak en de veel lagere kosten vergeleken met de duurdere olieverf. Je kunt het op allerlei wijzen gebruiken: portretten, stillevens, landschappen, enzovoort.
Naast het feit dat het materiaal goedkoper is, heeft het nog enkele andere voordelen:
- Het is een op waterbasis, waardoor het een stuk duurzamer is dan verf op basis van terpentine;
- De is eenvoudig te verdunnen met water, zodat je zelfs het effect van een aquarel kunt bereiken;
- Je kunt het op een schilderdoek, maar ook op ander materiaal toepassen. Denk bijvoorbeeld aan hardboard, linnen, karton en papier;
- Je kunt eenvoudig meerdere lagen over elkaar aanbrengen;
- Het is goed mengbaar met andere materialen;
- Het schoonmaken van de penselen kan gewoon met water en zeep (als de verf nog nat is).
Maar er zijn ook nadelen:
- Het droogt zeer snel waardoor nat-in-nat schilderen lastig is;
- De laagdikte is elastisch en wordt zachter of harder als gevolg van temperatuur;
- Volumeverlies na droging;
- Minieme kleurverandering na droging (kleurverschuiving).
Gebruik van dit materiaal wordt vaak uitgelegd naast die van plakkaatverf, Oost-Indische inkt, pastelkrijt, houtskool en aquarelverf.
Welke Effecten kun je met Acrylverf Bereiken?
Om je een idee te geven welke mogelijkheden je allemaal met acryl tot je beschikking hebt, zetten we enkele methodes op een rij. Probeer ze maar eens uit.
- Aquarel effect. Door verdunning met water, ontstaat het effect van een echte aquarel;
- Effect van een olieverf schilderij. Je kunt deze substantie ook juist erg dik aanbrengen op je doek of hardboard. Dit heeft tot gevolg dat het resultaat van je kunstwerk lijkt alsof je hebt geschilderd met olieverf. Omdat deze verf geen natuurlijke hoogglans heeft, kun je het nawerken met een hoogglans vernis;
- Pastel effect. Het krijtachtige beeld wordt verkregen door de droge penseeltechniek. Je schildert met een penseel, voorzien van harde, korte, stugge varkensharen. Nadat je je penseel lichtjes in de materie hebt gedoopt en vervolgens aan een doek hebt afgeveegd, duw en schraap je de verf als het ware op het doek. Je kunt het ook met je vingers bewerken.
Acryl droogt erg snel. Dat betekent dat je stukken kunt maken zonder lang te wachten zoals bij een olieverfschilderij. Het is ook gemakkelijk in het gebruik. Let wel op dat het corrigeren van kleuren niet goed mogelijk is vanwege de korte droogtijd.
Het is een erg geschikte substantie om textuur in je schilderij aan te brengen. Niet alleen kwasten maar ook paletmessen zijn te gebruiken waardoor je een prachtige structuur kunt bewerkstelligen. Het is daarbij mogelijk om op allerlei oppervlakten te schilderen.
Je kunt meer te weten komen wat je allemaal met dit materiaal kunt doen door een plaatselijke kunstacademie te bezoeken. Er is vaak ook gelegenheid een kunstvereniging of workshop te bezoeken waar je ervaring kunt opdoen.
Als je liever in je eentje bezig wilt zijn kun je opteren voor video onderwijs. Je krijgt advies over hoe je het beste kunt oefenen en fouten te verbeteren. Het is echter aan te raden om als je snel vooruit wilt komen contact op te nemen met een privédocent.
Je kunt veel plezier beleven aan het toepassen van acryl voor abstract schilderwerk, vooral als je de impasto techniek toepast waarin je elke kwaststreek kunt zien en een schitterende structuur kunt bewerkstelligen. Bedek je werk achteraf met wat glazuur om een glanzend resultaat te krijgen.
Andere Leuke Acrylverf Schildertechnieken
Ben je benieuwd naar andere manieren om acryl toe te passen? Kijk dan eens naar onderstaande mogelijkheden:
- Nat in nat: Maak het schilderij licht vochtig met behulp van een spons. Pak een brede penseel en breng meerdere kleuren aan op het doek. Schilder de kleuren in elkaar, zodat er vloeiende overgangen ontstaan;
- Spetters: Door een kwast, penseel of tandenborstel in de verf te dopen en deze vervolgens uit te slaan op de ondergrond kun je spetters creëren;
- Gieten: Leg het schilderdoek horizontaal op de vloer (eventueel bedekt met kranten) en giet hier vervolgens de verdunde verf overheen. Kantel nu je werk, zodat de substantie in elkaar overloopt;
- Stippelen: Duw een aantal spijkertjes in een kurk, die je vervolgens in verdunde verf doopt. Maak nu meerdere stippen op het schilderij door te gaan stempelen;
- Wegvegen: Breng een onverdunde laag aan op de ondergrond. Laat deze opdrogen, zodat je hier overheen kunt schilderen met een andere kleur. Als de verf een beetje is opgedroogd kun je deze gaan wegvegen met een lapje;
- Reliëf: Breng lijm aan op het werk en druk hier vervolgens verschillende materialen in (bv. stukjes hout). Daarnaast kun je gewoon over de materialen heen schilderen;
- Touwtjes: Plak met lijm touwtjes of draad op de ondergrond. Schilder vervolgens over de touwtjes heen;
- Schrijven: Doe de verdunde verf in een spuitflesje en schrijf meerdere letters.
Leer Schilderen met Waterverf
Waterverf (ook wel aquarel genoemd) is erg populair onder reizende kunstenaars en de belangstelling ervoor neemt nog toe. Dit was niet altijd het geval. Waterverf bestaat echter al heel lang.
In het verleden werd het gezien als een manier om kunst te bestuderen. Het werd toegepast om afbeeldingen voor te bereiden die later in olie- of acrylverf zouden worden uitgevoerd. Tegenwoordig wordt het als een zelfstandige kunstvorm beschouwd.
Er zijn vaak schilderlessen voor degenen die landschappen (of steden), stillevens of portretten in aquarel willen uitvoeren.
Aquarel is anders dan andere verfsoorten omdat je vooral met water aan het schilderen bent. Dat is het enige wat je toevoegt aan het pigment. Het is dus in water oplosbaar, maar een bindmiddel houdt tegen dat het in water uiteenvalt.
Om ermee te verven heb je een klein beetje verf en een heleboel water nodig. Elke laag met verdunde verf wordt toegevoegd aan de vorige oppervlakken waardoor langzamerhand de kleuren worden opgebouwd.
Wees echter voorzichtig. De verf reageert op het water. Als je een droog oppervlak opnieuw nat maakt kan de substantie gaan mengen met het volgende vlak.
Als vuistregel kun je aanhouden dat je eerst met de grotere en lichtere vlakken begint en daarna donkere kleuren en schaduwen toevoegt. Dat is zowel een voordeel als een nadeel van aquarel aangezien je je werkstuk kunt blijven bijwerken.
Neem contact op met een privédocent of bezoek eens een kunstacademie of workshop. De leraren kunnen je uitleg geven van schilderstijlen en werkvormen. Aquarellen is vaak een aanvangstechniek maar je kunt er fraaie resultaten mee bereiken.
Vergeet niet om een waterdichte map te kopen om je werk te beschermen tegen regen. Een beetje water en je tekening kan helemaal bedorven worden!
Hoe Gebruik je Pastel?
Het werken met pastel is een wat minder bekende kunstvorm. Sommige mensen beschouwen het als een tekentechniek terwijl anderen het meer als een schilderwijze zien.
In werkelijkheid kun je beide vormen toepassen. Het hangt helemaal af van het soort pastel dat je gebruikt. Er zijn droge pastels (harde en zachte) en ook olie- of was pastels. Sommigen kunnen met water worden vermengd terwijl anderen geen toevoeging nodig hebben.
Pastel is niet mengbaar en je moet het daarom stapsgewijs opbouwen om verschillende kleuren te verkrijgen. Oefen totdat je doorhebt hoe je het moet toepassen.
Pastels zijn heel veelzijdig en kunnen op allerlei manieren worden toegepast:
- Schetsen van ideeën;
- Sterke lijnen maken met de randen;
- Grote vlakken met de platte kant te vullen;
- Met je vingers vlakken semi transparant opvullen.
Denk erom om niet teveel kleurmenging te gebruiken aangezien het dan snel op een knoeiboel gaat lijken.
Oefen door beroemde werken en afbeeldingen na te bootsen. Sommige docenten hebben altijd een doosje kaarten met bronmateriaal bij zich. Deze kun je gebruiken om inspiratie op te doen.
Bedenk dat pasteltekeningen afgeven. Hou je kunstwerken in een werkmap en bedek het met vloeipapier.
Welke teken- of schildertechnieken je ook hanteert, bedenk dat het tijd duurt om je de werkwijze eigen te maken. Je wordt niet ineens de volgende Picasso of da Vinci! Maar met de hulp van een professional kun je al snel vooruitkomen.
Ook zijn er tal van boeken over manieren van schilderen op de markt. Heb je eenmaal je keuze gemaakt met welk materiaal je wilt gaan werken dan kun je daar specifieke boeken over kopen.
- Aan de slag met olieverf, tips en technieken en voorbeelden om te beginnen, Jan Murphy;
- Alles over watermengbare olieverf, Slobadan Bob Tomanovic;
- Als je denkt dat waterverf saai is lees dan dit boek, Veronica Ballart Lilja;
- Pasteltekenen voor beginners, Fransico Asensio Cerver.;
- Materialen voor de kunstschilder, Emma Pearce;
- Het complete handboek Teken en Schilderen, B. Bagnall.
Het is zoals de oude gezegde: voor elk wat wils. Bezoek een online kunstgalerij om inspiratie op te doen. Er zijn ook allerlei kunstvideo's op YouTube te vinden!
Vond je dit artikel leuk? Laat een beoordeling achter!
Laden...
Goed uitgelegd en na het lezen al een idee.
Bedankt