Houtskool is het oudste tekenmateriaal ter wereld. Het is een product dat overblijft na het verbranden van hout, maar zonder de toevoeging van zuurstof. Het harde materiaal dat overblijft na het verbrandingsproces heeft een diepzwarte kleur.
Houtskool is een droge kunsttechniek en wordt dus vaak gemaakt van natuurlijke of organische hulpbronnen zoals hout.
Wijnstok - en wilgen houtskool, de naam zegt het al, wordt gemaakt van wilg of wijnstok (meestal druivenrank). Net als grafietpotloden kan houtskool op een glad oppervlak worden gebruikt. Voor het beste resultaat moet houtskool echter op structuurpapier worden gebruikt.

De Vrijheid die Houtskool Biedt voor Beginners
Leren tekenen met houtskool is erg leuk, omdat de sleutel tot deze kunststijl het maken van grote, gedurfde, vegende bewegingen over je oppervlak is, en het maakt niet uit hoe rommelig het wordt!
De verschillende soorten houtskool zijn geweldig voor het creëren van lichteffecten en schaduwen om de illusie van basisvormen en licht te wekken.
Houtskool wordt geleverd in staafjes, die je naar wens kunt afbreken, of in potloodvorm. Zoals je je kunt voorstellen, bieden de ruwe houtskoolstaafjes je meer flexibiliteit.
Je kunt namelijk rechtstreeks op het oppervlak tekenen, het pigment eraf krabben om het op het papier te laten overvloeien, of ze op hun zijkant wrijven om grote kleurblokken te creëren.
Zorg dat je het Vuil de Baas Blijft
Hoewel houtskooltekeningen bedoeld zijn om er ruw en kant-en-klaar uit te zien, is één ding om te onthouden dat ook jij een beetje vuil wordt. Dat heeft het gemeen met pastel- en krijttekeningen.
Als je niet wilt dat er vuile afdrukken op je kleding, huis of, nog erger, op je kunstwerk komen te zitten, zorg er dan voor dat je wat schoonmaakdoekjes bij de hand hebt en was regelmatig je handen .
Het kan zo teleurstellend zijn om een prachtig kunstwerk te maken waar je echt blij mee bent en het vervolgens te verpesten met domme fouten, zoals het achterlaten van vieze vingerafdrukken!
Een zegen is dat houtskool niet veel of geen opruimwerk achteraf vereist, zoals verf en klei. Je legt gewoon je houtskoolpotloden of -staafjes klaar voor de volgende tekensessie - je hoeft niet eindeloos veel penselen in de gootsteen af te wassen!
Belangrijke Vragen die je Jezelf Moet Stellen Voordat je Begint
Voordat je met houtskool gaat schetsen, moet je een paar dingen bedenken, zoals wat je wilt tekenen, welke materialen je nodig hebt en welk oppervlak je gaat gebruiken.
Er bestaan drie soorten houtskool om mee te tekenen:
- Houtskoolstaafjes;
- Siberisch krijt;
- Houtskoolpotloden.
Houtskoolstaafjes. Deze bestaan uit samengeperste houtskool en zijn verkrijgbaar in verschillende diktes. Ze geven het diepste zwart, maar je kunt ze ook in andere kleuren krijgen. Je kunt harde of zachte houtskoolstaafjes vinden en deze gebruiken om de donkerste schaduwen van je stuk te creëren.
Wijnstok houtskool is een zachte vorm van het materiaal dat zeer effen zwarte lijnen creëert die in de groeven van je structuurpapier terechtkomen.
Siberisch krijt. Dit materiaal bestaat ook uit geperste houtskool. Daarnaast voelt Siberisch krijt vettiger aan. Je kunt er tekeningen mee maken in verschillende zwarttinten. Dit krijt is gemakkelijk in gebruik en geeft over het algemeen een intensere en diepere kleur af dan pure houtskool.
Houtskoolpotloden bestaan ook uit samengeperst houtskool maar dan in combinatie met klei en roet. Met houtskoolpotloden kun je veel diepere zwarte lijnen trekken dan met gewoon houtskool. De potloden bevatten in tegenstelling tot Siberisch krijt geen olie of vet.
Potloodhoutskool heeft een fijnere punt en is schoner aan te brengen. Bovendien zijn potloden verkrijgbaar in verschillende stijlen, van hard tot zacht, net als normale potloden.
Wil je graag leren tekenen met houtskool onder begeleiding van een expert? Volg dan tekenlessen bij een ervaren privéleraar bij jou in de buurt. Ontdek de mogelijkheden via Superprof!

Lichteffecten Creëren met Houtskool
Houtskool is ideaal voor het tekenen van grote en snelle afbeeldingen. Veel kunstenaars die deelnemen aan modeltekenlessen kiezen ervoor om dit als materiaal te gebruiken.
De reden hiervoor is dat ze de poederachtige, gestructureerde afwerking kunnen gebruiken om het uiterlijk van rondingen, vormen en licht en donker weer te geven. Als organisch materiaal is het zeer geschikt voor het creëren van afbeeldingen die de natuur uitbeelden.
Om een scherpe rand in je schets te krijgen, houd je de houtskool vast alsof het een normaal potlood is. Door meer druk uit te oefenen, kun je donkerdere en stevigere lijnen produceren.
Om snel te schetsen en de lege ruimtes van een groot oppervlak in te vullen, houd je de houtskool op zijn kant en schuif je deze naar links en rechts, op en neer.
Afhankelijk van het papier dat je hebt gekozen, krijg je blokken met een gestructureerde kleur en misschien zelfs wat donkerdere bultjes. Als je een gladdere en diepere afwerking van het gebied wilt, kun je het papier voorzichtig met wat stof afvegen (een zeem is het beste).
Schetsen met Houtskool
Begin met tekenen door in ruwe lijnen te schetsen om met je staafjes de eerste figuren en vormen te creëren.
Het maakt niet uit hoe de afbeelding er in dit stadium uitziet, het zal je helpen een idee te krijgen van de grootte en vorm van je onderwerp. Ga vervolgens verder met het opbouwen van de donkere tonen .
Als je een zeem gebruikt om gebieden uit te vegen en te laten vervagen, krijg je een aantal mooie middengrijze tinten, die je vervolgens weer kunt opbouwen met je donkerdere grijstinten en zwarten.
Zodra je een goed bereik aan schaduwen op je werkstuk hebt, is het tijd om lichteffecten te creëren. Het klinkt misschien een beetje vreemd, maar je moet eerst de donkere kleuren vervagen voordat je de lichtere kleuren toevoegt.
Leer schetsen met houtskool via tekenles bij een privédocent. Een docent van Superprof kan je overal bij helpen!

Als je je ogen samenknijpt, kun je grofweg drie tinten zien: licht, medium en donker. Met behulp van een kneedgum (een zacht, gekneed rubber) kun je de gebieden verzachten waar je wilt dat er licht binnenkomt, waardoor je afbeelding echt tot leven komt.
Net zoals je witte verf kunt gebruiken voor lichteffecten bij het tekenen met inkt, is keedgum je vriend voor houtskoolkunst. Combineer je houtskoolstaafjes met de -potloden om een mix van scherpe en ruwe markeringen te creëren .
Dus toen we zeiden dat je lichteffecten kon creëren met houtskool, was dat een klein leugentje om bestwil! Je hebt een secundair hulpmiddel nodig, zoals een kneedgum (of een ander materiaal, zoals wit krijt) om deze definitie aan je schaduw toe te voegen.
Kiezen en Vasthouden aan de Beste Merken
Je kunt de beste merken materialen online onderzoeken of iemand vragen die er ervaring mee heeft. De beste manier echter om te beslissen welke het beste bij je past, is door ze zelf te proberen.
Krijg een goed gevoel voor hoe ze aanvoelen, hun geur, hoe soepel de toepassing is, enzovoort. Zelfs de kleinste elementen kunnen een groot verschil maken in hoe blij je ermee bent.
Als je je op je gemak voelt bij het gebruik van een bepaald merk, heb je meer zelfvertrouwen en dit komt tot uiting in je tekening.
Populaire houtskool keuzes zijn: Talens, Koh-i-Noor, Faber-Castell, Caran d'Ache en Bruynzeel. Maar je kunt ze ook merkloos kopen. Goede houtskoolpotloden zijn van de merken: Winsor & Newton, Faber Castell, Conté, Derwint en Generals.
Doe veel meer kennis op, neem tekenles online met een ervaren privéleraar. Via Superprof kun je een online cursus tekenen volgen met een enthousiaste tekenleraar!
De Voordelen van een Eenvoudig Materiaal voor Beginners
Eén ding om te onthouden is dat houtskool, zoals de naam al doet vermoeden, een eenvoudig en vaak monotoon materiaal is. Toch kan het nog steeds worden gebruikt om fantastische werkstukken te produceren.
Indrukwekkende tekeningen zijn gemaakt door kunstenaars over de hele wereld die landschappen en portretten weergeven in zowel traditionele als hedendaagse stijlen.
Als je wilt zien hoe ver de techniek kan worden gemanipuleerd, zoek dan in 3D-houtskooltekeningen op je zoekbalk op internet om slimme afbeeldingen te vinden die je letterlijk in het oog springen.
Je zou niet geloven dat het mogelijk was om zulke levensechte tekeningen te maken met alleen je hand en een stuk houtskool!
Een andere grote aantrekkingskracht is dat houtskool goedkoop in aanschaf is en een onderhoudsarm medium is. Het enige wat je nodig hebt is wat papier, je houtskoolpotloden of -staafjes, een zeem en een (kneed)gum en je bent klaar om aan de slag te gaan!

Sommige kunstenaars kiezen ervoor om hun uiteindelijke afbeelding op zijn plaats te houden met een specialistisch fixeerspray. Je vindt dit product in de meeste kunstwinkels.
Wil je je tekenvaardigheden met dit materiaal verbeteren, kijk dan eens op de website van Superprof. Je vindt er zeker docenten die je kunnen helpen met tekentechnieken met behulp van bovengenoemde materialen.
Je kunt kiezen voor persoonlijke lessen bij jouw thuis, online lessen of in een groep. In Nederland staan ruim 500 tekendocenten voor je klaar om uit te kiezen.
Wil je toch zelfstandig aan de slag kijk dan eens naar deze boeken:
- Houtskool Nederland, Lisanne Sloots. Voor iedereen die meer wil weten over dit basale tekenmateriaal;
- Tekenen met houtskool, M Wattenbergh. Leer- en informatieboekje over het werken met houtskool en rood krijt, bedoeld voor beginners.
- Tekenen met houtskool, krijt en sanguine Basiscursus, Gabriel Martin Roig. Technieken en Praktische Oefeningen









