De geschiedenis van Spanje zit vol met gebeurtenissen, waaronder katholieke monarchieën en burgeroorlogen die het land tot een van de meest invloedrijke in de wereldgeschiedenis hebben gemaakt. Van Andalusië tot Cantabrië, het Iberisch Schiereiland heeft turbulente tijden doorgemaakt om te komen waar het nu is.
Zoals je waarschijnlijk weet, zou de geschiedenis van Europa niet zijn wat het nu is zonder de rol die Spanje speelde, vooral tijdens de tijd van het Heilige Roomse Rijk.
In deze blog vatten we de hele geschiedenis van Spanje samen, van de kolonisatie van het gebied door Feniciërs in de oudheid tot de dictatuur van Franco in de moderne tijd en alle belangrijke gebeurtenissen daartussenin. Om meteen wat overzicht te geven, volgt hieronder een korte tijdlijn van de belangrijkste gebeurtenissen.
219 v.C. – 5e eeuw
Romeinse Hispania
Feniciërs, Grieken en Kelten vestigen zich in Spanje (2e eeuw v.C.), Spanje wordt volledig Romeins (vanaf 19 v.C.), Val van Romeins Rijk (476)
5e eeuw – 1492
Middeleeuwse periode
Visigoten heersen over Spanje (477 – 711), Arabische overheersing begint, start van de Reconquista (8e eeuw), Reconquista eindigt met Val van Granada (1492)
1492 - 18e eeuw
Moderne geschiedenis
Columbus ontdekt de Nieuwe Wereld (1492), Karel I wordt koning van Spanje en keizer van het Heilige Roomse Rijk (1516), Spaanse Successieoorlog eindigt met Filips V als koning (1701-1713)
Vanaf 19e eeuw
Hedendaagse geschiedenis
Napoleon bezet Spanje (1808-1814), Primo de Rivera's dictatuur (1923-1930), Franco wint de Spaanse Burgeroorlog (1936-1939)
Geschiedenis van Spanje tijdens de oudheid: Romeinse Hispania
Spanje werd al bewoond door Neanderthalers tijdens het Neder-Paleolithicum, maar pas in het 2e millennium voor Christus vestigden de Feniciërs en Grieken zich hier. Gedurende deze tijd bevolkten Kelten het noorden van Spanje.
Laten we een sprong maken naar de 3e eeuw voor Christus, toen de Carthagers, verzwakt door de Punische Oorlogen tegen Rome, hun territoria begonnen uit te breiden. Zo stichtte Hamilcar Barca Barcelona.
Hij werd verslagen door de Romeinen, maar zijn zoon Hannibal nam het roer over en heroverde in 219 voor Christus de Iberische stadstaat Saguntum, waarmee de Tweede Punische Oorlog begon. Rome zou deze oorlog en de daaropvolgende veroveringen winnen. In 206 voor Christus stichtte Rome de stad Italica in Spanje.
Spanje, dat destijds Hispania heette, was naast enkele inheemse volken volledig Romeins. In 77 voor Christus kreeg Pompeus de leiding voordat Caesar Augustus tot gouverneur werd benoemd.
Pas in 19 voor Christus werd Spanje volledig geïntegreerd en werd het een van de provincies van Rome. Dit uitgestrekte gebied werd zonder al te veel problemen bestuurd en Hispania werd door historici grondig bestudeerd en in kaart gebracht.
Tegen de 5e eeuw lag het Romeinse Rijk onder vuur van de Goten. De Visigoten waren de eersten die Spanje binnendrongen in 415. Deze bevolkingsgroepen stonden regelmatig in conflict met Rome.
In 475 ontving de Visigotische koning Euric Spanje en een deel van Gallië van de Romeinen die vrede wilden. Dit, samen met de val van Ravenna in 476, leidde tot de val van het Romeinse Rijk.
Zo stond Spanje tegen het einde van de oudheid onder Visigotische heerschappij. De Barbaren hadden de controle over het Iberische grondgebied verworven. Leer alles over Spaans, Spanje en de rijke geschiedenis door middel van Spaanse les online met een privéleraar bij Superprof!
Een overzicht van de belangrijkste gebeurtenissen die Spanje hebben gevormd, van de oudheid tot de moderne tijd.
De middeleeuwse periode: tussen moslims en christenen
In 477 werden de Visigoten de meesters van Spanje. Hoewel hun heerschappij gebaseerd was op oorlog, zorgden ze wel voor een bepaald niveau van veiligheid tijdens hun bewind.
Aan het begin van de 6e eeuw werden de Visigoten door Clovis uit Zuid-Gallië verdreven en waren ze uitsluitend geconcentreerd in Spanje. In 554 droegen ze het zuiden van Spanje af aan het Byzantijnse Rijk.
De Goten waren aanhangers van het Arianisme. Het belangrijkste verschil tussen het Arianisme en het Christendom is dat de Arianen geloven dat Jezus een mens was met enige goddelijkheid, een soort halfgod. In 587 verliet de Visigotische koning Reccared I het Arianisme en bekeerde zich tot het Christendom.
In 654 publiceerden de Visigoten de Liber Ludiciorum, ook wel bekend als de Visigotische Code, de eerste reeks wetten in het Visigotische koninkrijk. Het einde van het Visigotische Rijk kwam in 711 na een nederlaag tegen de Saracenen. Vanaf dat moment waren er onafhankelijke Spaanse koninkrijken, een periode die zou duren tot 1474.
De Arabische verovering werd in 732 in de Slag bij Poitiers tegengehouden door Karel Martel. Ze besloten zich in Spanje te vestigen. Een van de eerste moslimkoninkrijken werd in 756 in Córdoba gesticht en geregeerd door Abd Al-Rahman I. Het Koninkrijk Pamplona, dat in 476 werd bezet door Visigoten, werd in de 8e eeuw bezet door de Moren tot 778, toen ze werden verdreven door Karel de Grote.
De Reconquista, of herovering door de Christenen, begon onder Alfonso III (hij veroverde Porto in 868 en Coimbra in 878) en werd voortgezet door zijn nakomelingen, zoals de graaf van Castilië Diego Rodríguez Porcelos.
Arabische overwinningen leidden echter tot de oprichting van een kalifaat in Córdoba onder leiding van Abd Al-Rahman III. Salamanca werd heroverd door de Arabieren in 941 en ze plunderden zelfs Barcelona in 985 en Santiago de Compostela in 997. De laatste stad werd in 1022 verwoest door Al-Mansur.
In 1031 annexeerde Ferdinand I van León en Castilië, en in 1055 begonnen ze met de herovering van moslimkoninkrijken. In 1072 was Alphonse VI de koning van León en Castilië. Later werd hij de koning van Toledo en Galicië door veroveringen en erfgoed, waardoor het Spaanse koninkrijk langzaam herenigd werd.
Alphonse VI rekende vanaf 1094 vijf jaar op El Cid, Rodrigo Díaz de Vivar, als Prins van Valencia. De stad werd in 1102 heroverd door de Almoraviden, die in 1103 het islamitische Spanje herenigden.
Van de 12e-eeuwse moslimoverwinningen zijn Ucles (1108), Zaragoza (1111) en Barcelona (1114) de meest opvallende. Vanaf 1118 begonnen de Christenen grondgebied terug te nemen. In 1128 werd Portugal onafhankelijk, maar het duurde pas tot 1139 voordat het zijn eerste koning, Alphonse I, kreeg.
De islamitische en christelijke koninkrijken vochten regelmatig tijdens de 13e eeuw. Hier zijn enkele van de belangrijkste overwinningen voor Castilië en Aragón:
- 1229: Mallorca
- 1235: Ibiza
- 1236: Córdoba
- 1238: Valencia
- 1246: Jaén
- 1248: Sevilla
- 1265: Murcia
- 1282: Sicilië
Het middeleeuwse tijdperk in Spanje eindigde met een volledige overwinning voor de Katholieken, onder leiding van Isabella I van Castilië en Ferdinand van Aragón, belangrijke figuren in de Spaanse geschiedenis. Leer alles over het Spaans en Spanje van A tot Z door middel van Spaanse les Amsterdam via Superprof! Onze privéleraren helpen je graag!
Moderne geschiedenis Spanje in het kort: kolonialisme en decadentie
1492 was niet alleen het jaar waarin de Reconquista eindigde. Dit was ook het jaar waarin de vorsten van Castilië en Aragón de expeditie van Christoffel Columbus financierden. Aan het einde van het jaar zou hij landen op het eiland Hispaniola.
Het Spaanse rijk bleef zich uitbreiden en er begon een gouden eeuw voor de Spanjaarden. In 1494 ondertekenden Spanje en Portugal het Verdrag van Tordesillas, waarmee de Nieuwe Wereld in tweeën werd gesplitst.
In hetzelfde jaar kregen Isabella van Castilië en Ferdinand van Aragón de titels van respectievelijk Katholieke Koningin en Koning van Paus Alexander VI. Isabella stierf in 1504 na een lange en vruchtbare regering. Ze liet haar dochter Joanna van Castilië achter, ook wel bekend als Joanna de Waanzinnige, die niet in staat was om te regeren. Ferdinand nam de controle over het koninkrijk.
Toen hij in 1516 stierf, werd Karel I Koning van Spanje. In 1519, toen Cortés landde in Chalchiuhcuecan in Mexico, stierf de keizer van het Heilige Roomse Rijk, waardoor Karel I (Koning van Spanje) ook Keizer Karel V van het Heilige Roomse Rijk werd.
Het volgende jaar verlieten de Spanjaarden de Azteekse hoofdstad Tenochtitlan na een opstand van de inboorlingen. De Spanjaarden spraken met walging over de Azteken.
In 1521 werd Tenochtitlan ingenomen door Cortés. Cortés keerde terug naar Spanje als een held die de lokale bevolking had geplunderd en afgeslacht.
Het bewind van Karel V omvatte een aantal belangrijke gebeurtenissen:
- Rivaliteit met Frans I van Frankrijk
- Conflicten en allianties met Hendrik VIII
- Huwelijk met Isabella van Portugal, wat hem soevereiniteit over het grondgebied gaf
- Verlies van land aan paus Clemens VII tijdens het Westerse Schisma
- Verovering van de Inca-hoofdstad Cuzco door Pizarro
- De Revolutie in Nederland, die werd neergeslagen door de Spaanse en pragmatische sanctie
- Zijn pensionering tegen het einde van zijn leven, waardoor Filips II de leiding kreeg
Pas in 1561 werd Madrid de hoofdstad van Spanje.
De moderne tijd werd gekenmerkt door verschillende conflicten met Frankrijk, de Nederlandse Republiek en het Ottomaanse Rijk. Ook de Onzinkbare Armada werd in 1589 door de Engelsen tot zinken gebracht!
De 17e eeuw was een periode van achteruitgang voor Spanje na de dood van Filips II, hoewel de kunsten (waaronder Cervantes' "Don Quichot") bleven bloeien. In termen van economie, diplomatie en politiek was Spanje verzwakt.
Pas aan het einde van de Spaanse Successieoorlog (1701-1713) vond Spanje zijn draai met Filips V. Spaanse vorsten konden echter geen kronen meer opeisen aan andere landen. De 18e eeuw omvatte economische groei en internationale handel.
Hedendaagse geschiedenis van Spanje: Van Franco tot democratie
Dit tijdperk begon met een contrarevolutionaire oorlog tussen Spanje en Frankrijk. De Spanjaarden werden echter snel verslagen door Napoleon, die het schiereiland van 1808 tot 1814 bezette.
De 19e eeuw werd gekenmerkt door politieke instabiliteit in Spanje en regelmatige staatsgrepen. De Eerste Republiek was niet succesvol en duurde slechts twee jaar tussen 1873 en 1875. Het resultaat was een parlementaire democratie die duurde tot 1923, toen Primo de Rivera een staatsgreep leidde. Dit was ook hetzelfde jaar dat generaal Franco werd benoemd tot commandant van het Spaanse vreemdelingenlegioen.
De dictatuur van Primo de Rivera duurde van 1923 tot 1930. Censuur, instituties onder controle van het leger en de onderdrukking van het parlement: allemaal autoritaire tactieken die geïnspireerd waren door het regime van Mussolini. Primo de Rivera wilde de Spaanse samenleving herstellen, de economie van het land stimuleren en een sterk gevoel van nationalisme creëren.
Zijn dictatuur werd echter als te zacht beschouwd en de bevolking was het beu. De economische recessie van 1929 was de laatste nagel aan de doodskist voor het regime. Primo de Rivera trad in 1930 af en stierf een paar weken later in ballingschap.
In 1931 werd een fragiele Tweede Republiek opgericht, die veelbelovend leek na verschillende belangrijke sociale hervormingen. Politieke en ideologische verdeeldheid en een desastreuze economie leidden in 1936 echter tot geweld.
In 1936 leidde Franco een groep nationalisten. Op 1 oktober verklaarde Franco zich 'Caudillo' en begon een burgeroorlog tegen 'Rood Spanje'. In 1937 verenigde hij de nationalistische politieke partijen onder zijn vlag.
Dankzij nationalistische en christelijke propaganda en de steun van nazi-Duitsland en fascistisch Italië won Franco in 1939 de oorlog en werd hij de leider van Spanje.
Leer alles over de Spaanse taal, cultuur en geschiedenis met behulp van een privédocent. Bij Superprof kun je rekenen op ervaren privédocenten in jouw omgeving die Spaanse les aanbieden!
Generalísimo Francisco Franco, Caudillo de España por la Gracia de Dios.
Zijn regime duurde 36 jaar. Het was een autoritaire autocratie die paradoxaal genoeg vrij openstond voor de rest van de wereld. Zijn doelen waren onder meer economische modernisering, een gebruikelijke tactiek van moderne dictators.
In 1975 stierf Franco, waardoor de Spaanse koninklijke erfgenaam, Juan Carlos, de troon kon heroveren. In samenwerking met zijn premier, Adolfo Suárez, leidde hij tussen 1976 en 1982 een overgang naar democratie. Het democratische Spanje dat we vandaag kennen, is eigenlijk heel jong!
Je zou nu meer moeten weten over de geschiedenis van dit geweldige land en de gebeurtenissen die plaatsvonden op zijn grondgebied.
Om meer over het onderwerp te leren, kun je overwegen om Spaanse les te volgen met een Spaanse leraar van Superprof. Je kunt ook onze andere blogs over Spanje lezen. Om Spaans te leren, kun je naar Spaanse muziek luisteren of naar Spaanse tv-series kijken.
Vond je dit artikel leuk? Laat een beoordeling achter!
Laden...
goede website voor een werkstuk had ik net nodig
Ik vind dat het artikel een beetje te eenzijdig en simplistisch. Er is ook heel weinig aandacht voor de recente geschiedenis, jammer.
Hey Inma, Bedankt voor je feedback! We hebben ervoor gekozen om de focus te leggen op de bredere geschiedenis van Spanje, maar we begrijpen dat de recente gebeurtenissen ook belangrijk zijn. We nemen je opmerking mee voor toekomstige artikelen!