Ik ben een hindoe omdat het het hindoeïsme is dat de wereld de moeite waard maakt om in te leven. Ik ben een hindoe, dus houd ik niet alleen van mensen, maar van alle levende wezens.
Mahatma Gandhi
Atman. Dharma. Varna. Purushartha. Brahman. Guru.
Wat betekenen de hierboven genoemde woorden? Om deze woorden vanaf het begin te begrijpen, moeten we een reis rond de wereld maken om meer te ontdekken over een van de meest beoefende religies van de mensheid: het hindoeïsme.
Hoe Is Het Hindoeïsme Ontstaan? Een Blik op de Vedische Tijd
Na het overwegen van de twee grootste religies ter wereld, het christendom en de islam, is het volkomen logisch om het derde grootste geloof te onderzoeken: het hindoeïsme. Met meer dan 1 miljard gelovigen wereldwijd, vormen mensen die het hindoeïsme beoefenen meer dan 15–16% van de wereldbevolking.
Eén op de zes mensen op aarde beweert hindoe te zijn. Ook is het belangrijk te vermelden dat het hindoeïstische volk met recht kan zeggen dat zij volgelingen zijn van de oudste religie ter wereld, met oorsprong en gebruiken die meer dan 4000 jaar teruggaan.
De exacte oorsprong en geschiedenis van het hindoeïsme zijn vrij moeilijk te achterhalen en uit te leggen, aangezien het geen specifieke stichter heeft. Wat het hindoeïsme uniek maakt, is dat het geen enkele religie is, maar een verzameling van vele tradities en filosofieën.
Hoewel er geen specifieke data gemakkelijk te achterhalen zijn, geloven veel geleerden dat het hindoeïstische geloof ongeveer tussen 2300 en 1500 v.Chr. begon.
Maar waar? Wetenschappers nemen aan dat de overtuigingen en gebruiken van het hindoeïsme zijn ontstaan in de Indusvallei, het huidige Pakistan. Toch betwisten veel toegewijde hindoes deze oorsprong, omdat zij geloven dat hun tradities altijd al hebben bestaan en niet tot een specifieke datum kunnen worden herleid. Daarom noemen velen het hindoeïsme ook wel de Sanātana Dharma ofwel “de eeuwige traditie.”
Aangezien wordt aangenomen dat het hindoeïsme is ontstaan in Pakistan, is het geen verrassing dat het wijdverbreid wordt beleden in nabijgelegen Aziatische landen zoals India, Nepal en Mauritius.
Waarom geloven historici dan dat het hindoeïsme is ontstaan in de Indusvallei? Rond 1500 v.Chr. migreerden de Indo-Ariërs naar de Indusvallei, en hun taal en gebruiken vermengden zich met de inheemse bevolking die daar toen leefde, in het gebied dat we nu Pakistan noemen.
Het hindoeïsme heeft geen stichter en wordt daarom ook wel de ‘eeuwige traditie’ genoemd.
Een belangrijk deel van de geschiedenis vond plaats van 1500 tot 500 v.Chr., bekend als de “Vedische periode.” Tijdens deze cruciale periode werden de Veda’s geschreven, oude hindoeïstische teksten die ten goede kwamen aan allen.
Elke periode in de hindoeïstische geschiedenis wordt gekenmerkt door iets anders. De Vedische periode staat bekend als een tijd van constant gezang en offers. De meer moderne perioden van de epiek, de Purana’s en de klassieke tijd worden daarentegen gekenmerkt door de aanbidding van godheden zoals Vishnu, Shiva en Devi.
Wat is hindoeïsme? Het is een religie die duizenden jaren oud is en gekenmerkt wordt door karma, reïncarnatie en dharma. Er zijn veel verschillende stromingen binnen het hindoeïsme, maar de vier meest voorkomende die vandaag de dag worden beoefend zijn: Vaishnavisme, Shaivisme, Shaktisme en Smartisme. Dit in tegenstelling tot het boeddhisme geloof.
Door meer te leren over religies zoals het hindoeïsme ontwikkelen mensen meer tolerantie en medeleven, eigenschappen die nodig zijn om eenheid te bevorderen in de gebroken wereld van vandaag.

Hindoeïsme Ontstaan: Van Mondelinge Tradities tot Heilige Geschriften
Bij het bestuderen van een nieuwe religie is het belangrijk om een open geest te houden en te onthouden dat, ook al zijn hun gebruiken anders dan de onze, dat niet betekent dat we onwetend moeten zijn.
Het hindoeïsme geloof kent geen centrale stichter, maar draait om een verzameling van spirituele tradities en geschriften. Belangrijke informatie zoals gebedshuizen, heilige boeken of oude geschriften, prominente figuren en unieke symbolen maken dat de grote religies van vandaag zich van elkaar onderscheiden. Deze zullen daarom in de volgende subkopjes worden besproken.
Gebedshuizen
Terwijl moslims moskeeën hebben en christenen kerken, waar aanbidden hindoes hun goden?
Omdat er zoveel stromingen binnen het hindoeïsme zijn, zijn er ook verschillende heilige plekken of gebedshuizen die regelmatig worden gebruikt door mensen van het hindoeïstische geloof. De volgende zijn de populairste plekken van aanbidding voor hindoes:
Tempels: Hindoeïstische tempels kunnen variëren in grootte en betekenis, maar hun doel blijft hetzelfde: een plek om mens en god met elkaar te verbinden. De symboliek van hindoeïstische tempels, die in verschillende delen van Azië te zien is, stamt uit Vedische tradities en maakt gebruik van veel cirkels en vierkanten. Elke tempel is gewijd aan een specifieke god of godheid en wordt door hindoes beschouwd als de verblijfplaats van die god op aarde. Beroemde hindoeïstische tempels zijn onder meer de Brihadishvara-tempel in India en Angkor Wat in Cambodja. Toegewijde volgelingen kunnen tempels op elk moment bezoeken; een georganiseerde dienst is niet vereist.
Huisaltaren: in plaats van een god of godin te aanbidden in een openbare tempel, hebben veel hindoes een huisaltaar. Zo’n huisaltaar kan een beeld zijn of alleen maar een afbeelding van een god of godin. Het heiligdom omvat vaak de vijf zintuigen zodat het hele wezen wordt betrokken bij de aanbidding.
Heilige boeken
Het hindoeïsme geloof omvat duizenden jaren aan verhalen, rituelen en wijsheden over het leven en het universum. Vergeleken met andere grote religies is het gebruik van heilige boeken in het hindoeïsme heel anders. Hoezo? Christenen gebruiken bijvoorbeeld de Heilige Bijbel als hun belangrijkste tekst en moslims gebruiken voornamelijk de Koran, terwijl hindoes meerdere heilige boeken hebben.
De heilige geschriften van het hindoeïsme staan bekend als de Veda’s en werden rond 1500 v.Chr. geschreven; het zijn verzamelingen van heilige verzen en hymnen in het Sanskriet die openbaringen bevatten die oude heiligen en wijzen zouden hebben ontvangen.
De oudste heilige teksten van het hindoeïsme, de Veda’s, werden al rond 1500 v.Chr. opgetekend in het Sanskriet.
Hier de verschillende soorten heilige geschriften die worden gebruikt door mensen die het hindoeïstische geloof beoefenen:
- De Rigveda
- De Samaveda
- De Yajurveda
- De Atharvaveda
- De Upanishads
- De Bhagavad Gita
- De Ramayana
- De Mahabharata

Belangrijke figuren in het hindoeïsme
Wanneer is het hindoeïsme ontstaan? Rond 1500 v.Chr., uit oude Vedische tradities in het huidige India. Aangezien het hindoeïsme een polytheïstische religie is met geloof in meerdere goden, zouden we een enorme lijst van goden en invloedrijke figuren kunnen opnemen. Maar vanwege tijdsgebrek beperken we ons tot enkele onmisbare figuren die we zeker niet mogen vergeten:
- Sri Ramachandra: bekend als de zevende avatar van Vishnu. Zijn leven wordt beschouwd als een perfect voorbeeld van toewijding aan dharma. Zijn ervaringen en leringen zijn terug te vinden in de Ramayana.
- Sri Krishna: bekend als een avatar van Vishnu. Zijn leven en voorbeeld worden verteld in het indrukwekkende epos Mahabharata. Hij is een centrale figuur binnen de Bhakti Yoga.
- Arjuna: een van de grootste krijgers van zijn tijd en leerling van Sri Krishna.
- Mahatma Gandhi: als je nog nooit van Gandhi hebt gehoord, heb je de afgelopen decennia onder een steen geleefd. Gandhi was een Indiase nationalist en politicus die zich inzette voor vrouwenrechten, sociale rechtvaardigheid en geweldloos protest tegen de Britten. Hij was een toegewijd hindoe die ook fundamentele elementen van andere wereldreligies accepteerde.

Iconische symbolen van het hindoeïsme
Hoe is het hindoeïsme ontstaan? Uit de samensmelting van Vedische religies en inheemse Indiase overtuigingen. Net als andere wereldreligies kent ook het hindoeïsme veel iconische en unieke symbolen. De volgende zijn de bekendste en meest herkenbare:
- De Om: de klank Om of Aum is het meest universele en herkenbare hindoeïstische symbool. Het geluid wordt voortdurend gebruikt bij meditatie. Het woord Om is de eerste uitdrukking bij elk gebed en symboliseert het hele universum en de ultieme werkelijkheid.
- De Swastika: hoewel dit symbool negatief werd gebruikt door nazi-Duitsland in de Tweede Wereldoorlog, staat de swastika in het hindoeïsme voor geluk en voorspoed. De vier armen symboliseren de vier richtingen van de Veda’s.

Wat Houdt Het Hindoeïsme In? Filosofie, Praktijken en Dagelijks Leven
Een religie onderscheidt zich van andere door haar kernwaarden en fundamentele leerstellingen. Wanneer volgelingen trouw blijven aan deze principes, ervaren zij de voordelen en worden zij beschouwd als toegewijde gelovigen.
Wat Is Typisch Hindoes? Cultuur, Eten en Rituelen
Wat is typisch hindoes? Denk aan vegetarische voeding, tempelbezoek, symbolen als de lotus en feestdagen zoals Divali. Het hindoeïsme ontstaan wordt vaak gekoppeld aan de oudste religieuze teksten ter wereld: de Veda’s. Hindoes blijven dicht bij wat juist is in hun ogen en volgen de volgende overtuigingen die het hindoeïsme duidelijk definiëren:
- Geloof in samsara en karma: de overgrote meerderheid van de hindoes vertrouwt volledig op de leer van samsara en karma. Samsara is de voortdurende cyclus van leven, dood en reïncarnatie. Karma is de universele wet van oorzaak en gevolg. Heb je het nog niet gehoord? “Karma is een b*%@#!”.
- Alle volgelingen moeten dharma bereiken: het is niet eenvoudig om dharma uit te leggen, en er bestaat geen Engels woord dat direct vertaald kan worden om het begrip te vatten. Dharma kan worden omschreven als juist gedrag, rechtschapenheid, morele wet en plicht. Een toegewijde volgeling die het juiste wil doen en dharma bereikt, doet voortdurend wat juist is voor anderen.
- Respect voor de natuur: een van de fundamentele principes van het hindoeïsme is het idee dat de daden en gedachten van mensen direct invloed hebben op hun huidige en toekomstige levens. Hindoes respecteren de natuur en beschouwen dieren als heilig. Veel hindoes eten geen varkens- of rundvlees en zijn vegetariër.
Hoewel de hierboven genoemde punten enkele hindoeïstische overtuigingen zijn die je niet terugziet in de religie jodendom, zijn ook andere fundamentele leerstellingen zoals meditatie, moksha en het erkennen van de Veda’s als ultieme autoriteit essentieel voor alle hindoes.
Wat houdt het hindoeïsme in? Een levenswijze gebaseerd op innerlijke groei, reïncarnatie en morele plichten. Meer leren over het hindoeïsme is een briljant idee om de hindoeïstische cultuur beter te begrijpen, vooral voordat je reist naar populaire toeristische bestemmingen zoals Bali (Indonesië), India of Nepal. Je zult er zeker geen spijt van krijgen dat je meer leert over andere culturen en tradities!
Wat spreekt jou het meest aan in het hindoeïsme?