Als je ooit naar een schaakpartij hebt gekeken, heb je je misschien afgevraagd waarom schakers zo lang naar het bord en de opstelling van de stukken staren. Wat gaat er door hun hoofd? Misschien denken ze iets heel anders, zoals of ze thuis het gas hebben uitgedraaid of dat ze hun telefoon ergens hebben laten liggen.
Maar waarschijnlijker is dat ze hun schaakopties zorgvuldig overwegen. Welk stuk moeten ze verplaatsen om uiteindelijk te winnen? Als ze hun paard verzetten, laten ze dan hun koningin onbeschermd achter? En wat als hun opponent plotseling ‘Schaak’ roept?
In de kern is het een strijd tussen twee legers. De stukken zijn meestal zwart en wit, vaak gemaakt van licht of donker hout, maar soms ook van kunststof in allerlei kleuren zoals rood en blauw, groen en oranje. Zulke felgekleurde sets spreken vaak jonge kinderen aan; een leuke manier om ze spelenderwijs met het schaakspel kennis te laten maken, voordat ze de meer serieuze kant ervan kennen.
Als peuters echter met paarden en torens door de kamer gooien, denken ze nog niet na over strategie of openingstheorie. Voor hen zijn de stukken nog gewoon speelgoed. Maar zodra je serieus wilt spelen, moet je weten welke verplaatsingen je de grootste kans geven om te winnen. Een goede schaakpartij begint met een sterke opening. Vooral voor beginners zijn er een aantal strategische zetten die vaak worden aangeraden:
- De Italiaanse opening
- De Franse verdediging
- De Caro-Kann verdediging
- De Pirc verdediging
- De Engelse opening
- De Indiase verdediging
Het kennen van deze openingen helpt je om niet meteen in het nadeel te komen en geeft je een voorsprong op tegenstanders die zonder plan spelen. Elke zet die je doet, legt de basis voor de rest van de partij. Hoe beter je de eerste zetten beheerst, hoe sterker je schaakspel zal zijn.
Wat is de beste startopstelling schaken?
De titel is natuurlijk wat misleidend. Als er echt een allerbeste eerste beurt zou bestaan, zouden er niet zoveel verschillende manieren om te starten zijn om uit te kiezen. Iedere speler zou dezelfde zettenreeks volgen, en elke partij zou volledig voorspelbaar worden.
Bovendien is de allerbeste eerste beurt voor wit niet per se dezelfde als voor zwart. Volgens de FIDE-regels begint wit altijd, wat betekent dat die speler automatisch een klein voordeel heeft. De zwartspeler moet dat zo goed mogelijk te neutraliseren.
FIDE, oftewel de Internationale Schaakfederatie (Fédération Internationale des Échecs), is gevestigd in Zwitserland. Als je van plan bent om aan schaaktoernooien deel te nemen, is het belangrijk om vertrouwd te raken met hun regels.
De allerbeste eerste beurt in een schaakpartij hangt van veel factoren af: met welke kleur speel je, wat is je algemene strategie, wat verwacht je van je opponent, en natuurlijk het niveau van beide spelers. Toch kunnen we de vraag over de eerste beurt zo beantwoorden:
De meest populaire start in schaak is de Ruy López.
Ruy López de Segura, de Spaanse bisschop die deze start introduceerde, schreef in 1561 een van de eerste boeken over het spel. Zijn start staat ook bekend als de Spaanse opening. Deze is zo populair dat deel C van de Encyclopaedia of Chess Openings maar liefst 39 pagina’s aan deze start wijdt.
En voor de liefhebbers van Netflix’ The Queen’s Gambit — de naam van een andere, meer geavanceerde start — die kun je terugvinden in deel D van dezelfde encyclopedie.
1. e4 e5
2. Nf3 Nc6
3. Bb5
Om dat te begrijpen, zul je misschien eerst je schaaknotatie moeten opfrissen. Laten we nu eens kijken naar enkele van de meest effectieve starten en vroege verplaatsingen voor beide kleuren.
Sterkste opstellingen schaken voor wit
Omdat je in het begin van het spel de controle over het bord hebt, is het belangrijk die niet zomaar uit handen te geven. Laat je opponent reageren op jouw handelingen; zo behoud je je voorsprong. Maar met dat in gedachten volgt er nu wellicht een kleine anticlimax.
De meest voorkomende openingszet voor wit is het verplaatsen van de pion naar e4. Deze zet komt voor in starten zoals de Ruy López, de Italiaanse opening en de Schotse opening. Door je pion naar e4 te verplaatsen, geef je je loper bewegingsruimte en, nog belangrijker, claim je het midden van het bord, een cruciale positie voor het winnen van het spel.
Voor starters is de Giuoco Piano (de Italiaanse opening) een uitstekende keuze. Het controleren en behouden van het midden is namelijk de sleutel tot succes, en dit begin helpt je daarbij. Het begint met de standaard e4-zet. Als je tegenstander even ervaren is, zal hij of zij die waarschijnlijk spiegelen. Jij verplaatst dan je pion van e4 naar het diagonaal-rechts veld, en je opponent zou hetzelfde moeten doen. Vervolgens verplaats je je koningsloper naar c4, waarna zwart meestal de loper tegenover de jouwe plaatst.
Nu is het juiste moment om te rokeren, als je dat wilt. Verplaats je koning twee velden naar rechts richting je toren, waarna de toren eroverheen springt en naast hem op het bord komt te staan.
Rokeren verplaatst je koning naar een veiligere positie, weg van het midden van het bord, beschermd door een rij pionnen en een paard. Tegelijkertijd behoud je een sterke pionnenstructuur, iets dat essentieel is in elke schaakstrategie.
Maar voordat je die strategie kunt opstellen of uitvoeren, moet je eerst de kracht en waarde van elk schaakstuk begrijpen en hoe de schaak opstelling het spel beïnvloedt.
Beste schaakopeningen voor zwart
Volgens de schaakregels speelt zwart altijd als tweede, dus als je bij die kant van het bord zit, lijkt het misschien alsof je in het nadeel bent... maar laat je daardoor niet ontmoedigen! Er zijn genoeg manieren om de verplaatsingen van je tegenstander te counteren.
Voor beginnende schakers is spiegelen vaak een effectieve strategie. Als je opponent begint met de standaardzet e4, is een slimme reactie om dit te spiegelen door je pion naar e5 te verplaatsen. Maar als je jezelf echt wilt uitdagen, kun je kiezen voor de Siciliaanse opening (e4 c5) of de Franse opening (e4 e6). Beide zijn goede opties als je tegenstander verwacht dat je een 'beginnerszet' doet, oftewel hem spiegelt.
Over het algemeen leiden symmetrische partijen vaker tot een remise dan partijen met een asymmetrie. Als beginnend schaker kan spiegelen een veilige strategie zijn, zeker totdat je meer starten en verdedigingen onder de knie hebt. Zo kun je op z’n minst remise spelen — of zelfs winnen, afhankelijk van hoe onervaren je opponent is.
Wist je dat zwart de meeste kans op remise heeft (48% van de tijd) als hij op e4 reageert met e5?
Zelfs als je beter wordt, kun je de eerste paar verplaatsingen blijven spiegelen. Dit kan je opponent een vals gevoel van controle geven, alsof zij de leiding hebben. Maar als je die illusie wilt doorbreken, probeer dan de Scandinavische opening.
Reageer op hun e4-zet met d5. Het lijkt misschien alsof je een pion weggeeft, maar in werkelijkheid dwing je je opponent om het centrum op te geven. Wat je ook doet, gebruik je koningin niet om die pion terug te pakken; doe in plaats daarvan je paard op f6.
Zo krijg je meer controle over het midden, terwijl je je koningin bewaart voor latere handelingen.
De beste startopstellingen schaken voor beginners
Het doel is natuurlijk om je opponent schaakmat te krijgen. Als dat niet lukt, kun je in ieder geval proberen een patstelling of remise te bereiken — een situatie waarin de koning eindeloos kan bewegen zonder ooit de stukken te kunnen slaan die hem schaak zetten.
Veel van de uitkomst van het spel wordt bepaald in de eerste paar handelingen, en dit hangt grotendeels af van het begin die je kiest. Volgens de schaakstatistieken op Chesstier heeft de Réti-opening bijvoorbeeld een winstpercentage van 52%.
Enkele andere goede starten voor nieuwe spelers zijn:
- De Italiaanse opening – wordt beschouwd als de oudste start in het spel;
- De Franse verdediging – een solide optie voor beide kleuren;
- De Caro-Kann verdediging – lijkt op de Franse verdediging, maar is iets minder effectief voor zwart;
- De Pirc verdediging – geeft wit genoeg ruimte om zwart aan te vallen;
- De Engelse opening – biedt wit meer flexibiliteit;
- De Indiase verdediging – een alternatief voor het klassieke d4 d5, weg van het gambiet van de koningin.
Welke schaakopening is jouw favoriet?
Bij het kiezen van een begin of aanval zijn er verschillende aspecten van het spel om rekening mee te houden:
- Pionstructuur: Zorg dat je pionnen elkaar kunnen ondersteunen en niet geïsoleerd raken, terwijl je probeert je opponent in een zwakkere positie te dwingen;
- De koning veilig houden: Je moet ervoor zorgen dat deze altijd beschermd is. Dit is meestal niet moeilijk, aangezien geen enkele start je opzettelijk in gevaar brengt;
- Ontwikkeling: Richt je vooral op het strategisch plaatsen van je paarden en lopers om hun kracht te maximaliseren;
- Controle over het midden: Wie het midden beheerst, heeft vaak de meeste kans om te winnen. Dit zou een belangrijk deel van je strategie moeten zijn, welke kleur je ook speelt.
Natuurlijk is het niet genoeg om alleen een sterke start te spelen. Je moet ook weten wat je in de volgende zetten moet doen. Daarom is het essentieel om meer te leren over schaakstrategieën voor starters.
Vond je dit artikel leuk? Laat een beoordeling achter!
Laden...
Met plezier gelezen om er iets van te leren.
Onder de beste schaakopeningen voor wit staat: Nu is het juiste moment om te rokeren… Afgaande op de beschrijving is het paard nog niet verplaatst. Dan mag je toch nog niet rokeren?
Dankjewel, hier kan ik wat mee als beginner
Heel goed