In het voetbal is de grootste voldoening winnen wanneer ze zeggen dat je het niet kunt.
Robert Lewandowski
Als je een voetballiefhebber bent, heb je vast wel eens gehoord van de Bundesliga, de hoogste competitie van Duitsland. Zo niet, maak je geen zorgen! We nemen je vandaag mee door alles wat je moet weten over de top van het Duitse clubvoetbal, de buurman van de Nederlandse Eredivisie.
Geschiedenis Bundesliga
De geschiedenis van voetbal gaat terug tot de 19e eeuw in Engeland. Met de oprichting van de Engelse Football Association (FA) in 1863 werden de regels voor het spel vastgelegd, waardoor voetbal zich duidelijk onderscheidde van rugby.
In de jaren 1870 brachten leraren association football naar Duitsland. Toch bleef de sport in Duitsland op amateurniveau, terwijl Engeland de professionele English Football League oprichtte, die tegenwoordig wordt aangevoerd door de Engelse Premier League, de top van de professionele voetballadder.
In Duitsland bleven de semi-professionele competities bestaan tot de oprichting van de Bundesliga in het seizoen 1963-1964. Omdat dit vóór de hereniging van Duitsland in de late jaren 80 en vroege jaren 90 was, konden alleen teams uit West-Duitsland zich aanmelden voor de competitie.
In totaal meldden 46 clubs zich aan, waarvan uiteindelijk 16 teams werden geselecteerd om deel te nemen aan het eerste seizoen.
Misschien vraag je je af wat "Bundesliga" precies betekent. Het betekent letterlijk "Bondscompetitie". In Duitsland wordt "bonds-" vaak gebruikt voor nationale zaken, omdat het land officieel de Bondsrepubliek Duitsland heet, in het Duits bekend als Bundesrepublik Deutschland.
De Bundesliga heeft gemiddeld de hoogste stadionbezetting van alle Europese voetbalcompetities.
Regels en format van de Bundesliga
Net als de Franse Ligue 1 bestaat de Bundesliga uit 18 teams. Deze teams strijden elk jaar van augustus tot mei om de landstitel. Elk team speelt twee keer tegen alle andere teams: één keer in het eigen stadion en één keer in dat van de tegenstander, oftewel "thuis" en "uit".
Puntensysteem van de Bundesliga
- Winst: 3 punten
- Gelijkspel: 1 punt
- Verlies: 0 punten
Aan het einde van het seizoen wordt het team met de meeste punten tot kampioen gekroond. Als teams hetzelfde aantal punten hebben, worden ze gerangschikt op basis van doelsaldo, dat wordt berekend door het totale aantal tegendoelpunten af te trekken van het totale aantal gescoorde doelpunten.
Promotie en degradatie
Net als in veel andere voetbalcompetities wereldwijd, kent Duitsland promotie en degradatie binnen het nationale competitiesysteem.
Drie teams uit de tweede divisie, de 2. Bundesliga (ook wel Bundesliga 2 genoemd), promoveren naar de Bundesliga. De twee hoogst geëindigde teams promoveren automatisch, terwijl de twee laagst geëindigde teams in de Bundesliga degraderen naar de lagere competitie.
Het op twee na laatste team in de Bundesliga en het derde team in de 2. Bundesliga spelen twee wedstrijden tegen elkaar. De winnaar verovert de derde promotieplek in de Bundesliga, terwijl de verliezer het volgende seizoen in de 2. Bundesliga speelt.
Met andere woorden, het op twee na laatste team krijgt de kans om zijn plek in de Bundesliga te behouden, terwijl de nummer drie van de 2. Bundesliga zijn promotie moet verdienen.
De 50+1-regel
Binnen de Duitse voetbalcompetitie, de Deutsche Fußball-Liga, bepaalt de 50+1-regel dat clubs de meerderheid van het eigendom van hun voetbalteam in handen moeten houden.
In essentie beperkt de 50+1-regel private investeringen en zorgt ervoor dat clubs meer in lijn blijven met de wensen van supporters en leden, in plaats van volledig commerciële entiteiten te worden.
De lidmaatschapskosten zijn doorgaans laag, waardoor fans betrokken kunnen blijven bij hun teams en inspraak hebben in hoe de club wordt geleid. Doordat betalende leden de meerderheid behouden, kunnen externe investeerders niet zomaar de controle over Duitse voetbalclubs overnemen.
Er zijn echter uitzonderingen op deze regel. Zo is Bayer 04 Leverkusen eigendom van Bayer, en VfL Wolfsburg van Volkswagen. Dit is toegestaan omdat een individu of bedrijf dat een club meer dan 20 jaar onafgebroken heeft gefinancierd, een meerderheidsbelang mag hebben.
Hoewel dit betekent dat Duitse clubs geen gebruik kunnen maken van externe investeringen om hun kansen in Europa te verbeteren, zoals Paris Saint-Germain uit de Franse Ligue 1, heeft Bayern München desondanks Europees succes behaald, terwijl PSG dat nog niet is gelukt.
Red Bull geeft Leipzig vleugels
De 50+1-regel is echter niet onfeilbaar. In 2009 kocht Red Bull GmbH, het bedrijf achter de energiedrank, de speelrechten van een team uit de vijfde divisie van het Duitse voetbal.
De naam van het team werd veranderd van SSV Markranstädt naar RB Leipzig. Omdat de Bundesliga niet toestaat dat clubs worden vernoemd naar commerciële merken, staat "RB" officieel voor RasenBallsport, oftewel "Grasbalspel". Maar we weten allemaal wat het eigenlijk betekent.
"RB" staat officieel voor RasenBallsport, oftewel "Grasbalspel"
Het logo werd aangepast met twee rode stieren en lijkt vrijwel identiek aan het logo van de energiedrank. Het team speelt zijn wedstrijden in de Red Bull Arena, wordt Die Roten Bullen (De Rode Stieren) genoemd, en heeft slechts een klein aantal stemgerechtigde leden, voornamelijk mensen die nauw verbonden zijn met Red Bull.
De Bundesliga vandaag de dag
Hoewel de Bundesliga jonger is dan andere topvoetbalcompetities in Europa, is het om verschillende redenen een competitie van hoog niveau.
Critici die de competitie kennen, noemen het misschien een een-club-competitie (daarover meer bij de dominantie van Bayern München), maar er zijn meer dan genoeg redenen om de Bundesliga te volgen en regelmatig wedstrijden te bekijken.

Fanbeleving in de Bundesliga
Een van de resultaten van de eerder genoemde 50+1-regel is de unieke voetbalcultuur in Duitsland. Betaalbare tickets, door fans gerunde clubs en een ongekende passie voor de sport maken het bijwonen van Bundesliga-wedstrijden tot een bijzondere ervaring, vooral op het hoogste niveau van de sport in het land.
De opkomst bij Bundesliga-wedstrijden is altijd hoog, en de competitie trekt vaak meer toeschouwers dan welke andere Europese competitie dan ook. Zelfs de 2. Bundesliga scoort hoog als het gaat om bezoekersaantallen.
Elke voetbalfan zal je vertellen dat een vol stadion beter is dan een leeg stadion. Het zijn niet alleen de thuisfans die hun lokale teams steunen; ook supporters van uitteams reizen regelmatig door het hele land om hun favoriete team te zien spelen.
Bovendien is Duits topvoetbal zeer betaalbaar. Tickets zijn vaak verkrijgbaar voor minder dan €10. De prijzen zijn zo laag dat sommige Engelse fans naar Duitsland reizen om wedstrijden bij te wonen, omdat de totale kosten – inclusief vervoer en accommodatie – nog steeds lager zijn dan een Premier League-wedstrijd.
Dominantie van Bayern München
Sinds het seizoen 2011-2012 heeft Bayern München elk jaar de Bundesliga gewonnen. In totaal hebben ze 33 landstitels behaald, waarbij ze in veel seizoenen ook de "dubbel" wisten te winnen: zowel de competitie als de Duitse beker (DFB-Pokal).
Geld speelt een grote rol in voetbal, net als in de Italiaanse Serie A, en financieel gezien is Bayern München een van de rijkste clubs ter wereld. Ze zijn aanzienlijk rijker dan clubs als Bayer 04 Leverkusen, RB Leipzig, Borussia Dortmund en VfL Wolfsburg.
De verdeling van de tv-rechten zorgt er bovendien voor dat München dankzij hun successen meer inkomsten genereert. Hierdoor kunnen ze betere spelers aantrekken, sterker spelen en blijven winnen.
Voor voetbalfans die genoeg hebben van een een-teamcompetitie, is het dit seizoen echter zeker de moeite waard om de Bundesliga te volgen. Het lijkt erop dat de dominantie van Bayern München aan het afnemen is. Maar voetbal blijft onvoorspelbaar, en zelfs als ze dit seizoen niet winnen, betekent dat niet dat hun succesverhaal voorbij is.
Andere succesvolle Bundesliga-clubs
Hoewel de dominantie van Bayern München de Bundesliga soms het gevoel geeft een een-clubcompetitie te zijn, ligt het niveau van het Duitse clubvoetbal nog altijd erg hoog. Andere teams, zoals RB Leipzig en Borussia Dortmund, hebben de afgelopen jaren ook successen geboekt. RB Leipzig won de Duitse beker in 2022, terwijl Borussia Dortmund dit deed in 2021.
In het seizoen 2022-2023 werd Bayern München opnieuw kampioen van de Bundesliga, ondanks dat Borussia Dortmund hetzelfde aantal punten behaalde. Het superieure doelsaldo van Bayern München gaf uiteindelijk de doorslag.
De dominantie van Bayern München geeft echter niet het volledige beeld van een competitie die verder zeer competitief is.
Wat maakt de Bundesliga volgens jou uniek?
Europese plaatsen
Het aantal beschikbare plaatsen voor Europese competities, zoals de Champions League, Europa League en Europa Conference League, wordt bepaald door de UEFA-coëfficiënten. Als de op drie na sterkste competitie in Europa mogen 7 Bundesliga-teams deelnemen aan een van deze Europese toernooien.
Deze plekken zijn zeer gewild, en hoewel de eerste plaats bijna altijd naar Bayern München gaat, is de strijd om de overige Europese tickets enorm intens.
Eintracht Frankfurt heeft ook succes geboekt op Europees niveau. Ze wonnen de UEFA Europa League in het seizoen 2021-2022 door het Schotse Rangers te verslaan in een zenuwslopende strafschoppenreeks. De finale werd gespeeld in het Ramón Sánchez Pizjuán-stadion in Sevilla, het thuisstadion van de Spaanse La Liga club Sevilla FC.