Het kan je niet zijn ontgaan dat de Nederlandse boeren voortdurend in het nieuws zijn. Ze hebben het vertrouwen in de overheid verloren. Hoe is dat zo gekomen?
Er zijn een aantal bepalende gebeurtenissen die in het leven van de boer enorm veel impact hebben gehad. Denk hierbij aan:
- De MKZ-crisis;
- De varkenspest;
- De Q-koorts;
- En natuurlijk de stikstofcrisis.
Ondanks dat de problemen steeds groter worden, grijpt de overheid niet in en komt steeds met nieuwe lapmiddelen.
De Nederlandse veestapel produceert bijvoorbeeld een enorme hoeveelheid mest. Meer dan volgens Europese regels mag.
Mest en urine gaan chemische verbindingen aan die stikstof veroorzaken, waaruit stikstofoxide en ammoniak ontstaan en dat komt terecht in de natuur. Hierdoor verandert de bodem en verdwijnen er planten- en dier soorten.
Alhoewel de stikstofuitstoot in de afgelopen jaren al flink is afgenomen, voldoen we nog steeds niet aan Europese normen op het gebied van natuurbescherming.
Het vorige kabinet kwam met een oplossing: minder dieren in ons land. De veestapel moest krimpen. Van de 30 duizend boerenbedrijven met vee, zo’n 17,5 duizend, moesten inkrimpen en 11 duizend moesten helemaal verdwijnen.
Dit bericht leidde tot veel boze boeren en protesten. Boeren worden geconfronteerd met hoge kostprijzen voor hun meststoffen, pesticides en energie. En ze krijgen lage prijzen voor hun eigen producten.
Het kabinet heeft voor 2022 tot 2035 totaal 24,3 miljard euro gereserveerd voor het oplossen van de stikstofcrisis. Met dit geld worden boeren die veel stikstof produceren uitgekocht of gecompenseerd.
Waarom Ontvangen Boeren Subsidies?
Vaak vragen mensen zich af waarom boeren gesubsidieerd moeten worden. Ze bewerken het land en/of houden veestapels, verkopen hun producten en verdienen zo hun inkomen. Waarom hebben ze overheidsgeld nodig? Omdat boeren zoveel meer doen dan zwoegen op het land en de veehouderij.
De afgelopen honderd jaar hebben we vreselijke schade aangericht aan onze natuurlijke omgeving. Het kappen van bomen en het vrijmaken van land voor industrie, wegen en woningen heeft geleid tot dramatische bodemerosie.
Slechte landbouwpraktijken hebben de aarde ontdaan van essentiële mineralen en voedingsstoffen die planten nodig hebben om te groeien, en overbegraasde weilanden hebben hectaren land onvruchtbaar gemaakt.
Niet-gouvernementele organisaties of NGO's werken eraan om deze problemen op te lossen. Maar het zijn de boeren die, via hun praktijken, het grootste deel van de sanering uitvoeren. In feite betalen NGO's boeren subsidies voor dit werk.
Het op de markt brengen van producten vormt slechts een klein deel van het werk van boeren en levert, als het erop aankomt, vaak niet genoeg op om hun onderneming draaiende te houden.
Maar dat is niet de reden waarom de regeringen boeren subsidies betalen; het is omdat ze voor het algemeen belang werken.
Elke andere ondernemer die een nieuw product op de markt brengt – een product waar we wel of niet gebruik van kunnen maken, maar hoogstwaarschijnlijk niet mee hoeven te overleven, verbouwen boeren ons voedsel.
Zo beschermen ze de diversiteit van wilde dieren en onze watervoorraden, en beheren ze natuurlijke leefomgevingen.
En dat is nog afgezien van het herstellen van drooggelegde draslanden, veenmoerassen en het planten van bomen, die allemaal worden beschouwd als lange termijn beschermingsprojecten. Waarom zouden zij geen compensatie krijgen voor al dat cruciale werk?
Al met al kunnen landbouwers en agrarische bedrijven landbouwsubsidies krijgen. Deze steun is een onderdeel van het Europese Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. Hiermee zorgt de Europese Unie voor duurzaam, voedzaam, veilig en betaalbaar voedsel in Europa.
Het Landbouwbeleid in Nederland
Nederland en de andere EU-landen werken al sinds 1962 samen om voor een stabiele voorziening van betaalbare levensmiddelen en voor een eerlijk inkomen voor de boeren te zorgen.
Het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) wordt op Europees niveau beheerd en bepaalt onder welke voorwaarden boeren hun taak in de samenleving kunnen vervullen. Het is op de volgende manieren actief:
Ze bieden inkomenssteun voor boeren;
Er zijn marktmaatregelen om het hoofd te bieden aan moeilijke marktomstandigheden, zoals ziektes of overaanbod;
Er zijn plattelandsontwikkelingsmaatregelen om de leefbaarheid van het platteland te bevorderen.
De EU-landen mogen hun eigen landbouwbeleid bepalen, binnen de grenzen van het GLB. Het GLB heeft twee onderdelen: landbouwsubsidies en subsidies voor plattelandsontwikkeling.
Landbouwsubsidies
Er bestaan een reeks landbouwsubsidies waar een boer een beroep op kan doen, te weten:
| Bedrijfsovernamefonds voor startende boeren en tuinders | Dit is een extra financieringsmogelijkheid om startende boeren of tuinders te helpen de stap te maken naar een duurzaam en toekomstbestendig bedrijfsvoering. |
| Inkomenssteun via basisbetaling | Hier moeten wel aan bepaalde voorwaarden worden voldaan. |
| Vergroeningsbetaling | Dit kunnen boeren tegen bepaalde voorwaarden krijgen als aanvulling op de basisbetaling. |
| Extra betaling aan jonge landbouwers | Jonge landbouwers kunnen een extra premie ontvangen om te investeren in grond, gebouwen, machines en verplaatsbare installaties. |
| Graasdierpremie | Bestemd voor landbouwers die hun vee op gronden laten grazen die niet in aanmerking komen voor de basisbetaling. |
| Borgstellingskrediet voor de landbouw | Voor landbouwbedrijven die de bank niet genoeg zekerheid kunnen bieden bij de afsluiting van een lening. |
| Regeling Agrarisch natuurbeheer | Als landbouwers die hun landbouwgrond natuurvriendelijk beheren kunnen ze een vergoeding aanvragen. |
| Regeling Kwaliteitsimpuls natuur en landschap | Met deze regeling kunnen boeren hun landbouwgrond geschikt maken voor agrarisch natuurbeheer. |
| Tegemoetkoming premie brede weersverzekering | Agrarisch ondernemers met een brede weersverzekering kunnen een tegemoetkoming aanvragen voor de kosten van de verzekeringspremie. |
In het kader van dit programma ontvangen boeren rechtstreekse betalingen op basis van de hoeveelheid land die zij bewerken.
Er moet aan een aantal bepaalde voorwaarden worden voldaan, zoals 'vergroening' – in essentie rehabilitatie – om te voorkomen dat boeren een verlaging van hun subsidiebedrag krijgen.
Wil je beter begrijpen hoe landbouwsubsidies werken en welke invloed ze hebben op de markt? Met bijles economie via Superprof krijg je dit helder uitgelegd. Superprof heeft privéleraren bij jou in de buurt die bijles economie aanbieden!
Subsidies voor Plattelandsontwikkeling
Het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling (ELFPO) is een Europees fonds dat tot doel heeft:
- Het concurrentievermogen van de Europese land- en bosbouw te vergroten;
- Het milieubeheer te verbeteren;
- De sociale en economische leefomstandigheden in plattelandsgebieden te verbeteren.
Met de ELFPO-financiering voeren de EU-landen plattelandsontwikkelingsprogramma’s (POP’s) uit. Die POP’s worden medegefinancierd door de nationale overheid en opgesteld op nationaal of regionaal niveau.
De Europese Commissie keurt de POP’s goed en monitort ze, maar de selectie van projecten en de toekenning van betalingen gebeuren op nationaal of regionaal niveau.
| Elk POP moet ten minste vier van de zes prioriteiten van het ELFPO nastreven: |
|---|
| 1. Bevordering van kennisoverdracht en innovatie in de landbouw- en bosbouwsector en in plattelandsgebieden. |
| 2. Verbetering van de levensvatbaarheid en het concurrentievermogen van alle vormen van landbouw en bevordering van innovatieve landbouwtechnologieën en duurzaam bosbeheer. |
| 3. Verbetering van de organisatie van de voedselketen, het dierenwelzijn en het risicobeheer in de landbouw. |
| 4. Efficiënter gebruik van hulpbronnen en steun voor de overgang naar een koolstofarme en klimaatbestendige economie in de landbouw-, voedings- en bosbouwsector. |
| 5. Herstel, instandhouding en verbetering van ecosystemen die verbonden zijn met de landbouw en de bosbouw. |
| 6. Bevordering van sociale gelijkwaardigheid, armoedebestrijding en economische ontwikkeling op het platteland. |
Wil je meer leren over Europese fondsen zoals het ELFPO en hun impact op de landbouwsector? Met bijles economie via Superprof krijg je hier duidelijke uitleg over. Onze privéleraren op Superprof helpen je graag verder!
Hoeveel Geld wordt er aan Subsidies Uitgegeven?
Een Boer in Nederland verdient gemiddeld € 2.775 bruto per maand. Salarissen variëren van € 2.360 (laag) tot € 3.195 (hoog). Dat is niet veel als je denkt hoe hard een boer daarvoor moet werken.
In 2020 kwam het 'inkomen uit bedrijf' gemiddeld uit op € 78 duizend. Hier werd door het boerenhuishouden dat jaar zo'n drieduizend uur voor gewerkt.
Per bedrijf bedroegen de 'opbrengsten uit toeslagen en subsidies zo'n € 19 duizend. Dus: een kwart van het inkomen van boerenhuishoudens bestaat uit subsidie.
Doe veel meer kennis op over subsidies, volg bijlessen bij een ervaren economie docent! Superprof beschikt over enthousiaste privédocenten door heel Nederland.
Enkele Bedragen van Landbouwsubsidies
Zoals hierboven vermeld heeft het kabinet heeft in totaal € 24,3 miljard gereserveerd voor het oplossen van de stikstofcrisis. In hoever en de hoe de plannen zullen worden uitgevoerd staat nog steeds ter discussie.
De landbouwbegroting beslaat een derde van het EU-budget, bijna € 390 miljard in de periode 2021-2027. Ruim 70 procent daarvan wordt als directe inkomenssteun uitgekeerd.
Uit het fonds inkomenssteun aan boeren (Europese Landbouw Garantie Fonds) ontving Nederland in de periode 2014-2020 circa € 5 miljard. Het was daarmee goed voor ongeveer twee derde van de totale EU-ontvangsten in Nederland.
Jonge boeren en tuinders die een bedrijf beginnen of overnemen kunnen financiële ondersteuning aanvragen. De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit uit het vorige kabinet stelde hiervoor bijna € 240 miljoen beschikbaar uit zowel Europees als nationaal geld.
Het bedrag wordt uitgekeerd via verschillende subsidie openstellingen tot en met 2027. De eerste openstelling is van 3 juni tot en met 2 augustus 2024 en bedraagt € 75 miljoen, met een maximum van € 80.000 per aanvrager.
Melkveehouders kunnen maximaal € 160 per hectare subsidie krijgen voor een hectare blijvend grasland. Het subsidiebedrag voor één hectare blijvend grasland varieert tussen de € 20,- en € 160,-.
De komende vier jaar is er ongeveer 4,7 miljard euro aan subsidies beschikbaar. Het GLB 2023 – 2027 ondersteunt agrariërs die hun bedrijf willen verduurzamen en die een bijdrage leveren aan het verbeteren van milieu, biodiversiteit, klimaat en water.
Het mag duidelijk zijn dat boeren niet zonder subsidies kunnen overleven. Denk maar eens aan een mislukte oogst. Tegenslagen van boeren hebben direct invloed op de economie en op ons, de consument.
Wel moeten de voorwaarden voor de subsidies steeds worden gecontroleerd. Het blijkt dat boeren soms misbruik maken van de Europese landbouwsubsidies door geld te vragen voor grond die ze niet pachten of bezitten.
Vond je dit artikel leuk? Laat een beoordeling achter!
Laden...
