"Het mooie van schaken is dat je er van alles mee kunt bereiken. Het overstijgt taal, leeftijd, ras, religie, politiek, geslacht en sociaal-economische achtergrond. Wat je ook doet, iedereen kan genieten van een flinke strijd op het schaakbord."-Simon Williams

Er bestaan niet veel spellen zoals schaken. Schaken is niet alleen een spel voor methodische denkers en strategen, maar spelers moeten ook hun best doen om hun tegenstander te doorgronden. Het dwingt mensen om zich in de schoenen van een ander te plaatsen, waarbij we ons proberen voor te stellen wat zijn gedachten zijn en wat hem ertoe aanzet om bepaalde beslissingen op het schaakbord te nemen.

De schoonheid van schaken brengt mensen samen in gedachten en gevoelens. Na een lange dag op het werk of een stressvolle taak kun je met een schaakpartij tegen jezelf of een waardige tegenstander even alles om je heen vergeten en je volledig concentreren op het spel. Schaken heeft bovendien geen sociaal-economische grenzen. Iedereen die de regels kent kan meespelen, het is geen spel voor de elite.

Hoewel schaken al eeuwen bestaat, leefde het het afgelopen jaar weer op omwille van de COVID-19 pandemie. Hoezo dan? Omdat er zoveel mensen thuis bleven, gingen ze op zoek naar nieuwe hobby's, zoals schaken. Veel mensen van alle leeftijden, en vooral vrouwen, ontwikkelden een belangstelling voor het schaakspel dankzij de populaire Netflix serie The Queen's Gambit.

Daarom willen we in het artikel van vandaag graag iedereen laten kennismaken met het schaakspel en een eerste stap zetten in het schaken leren, door te bespreken hoe de schaakstukken zich precies voortbewegen.

De beste beschikbare leraren Schaken
Agil
4,9
4,9 (11 beoordelingen)
Agil
€39
/u
Gift icon
1e les gratis!
Sander
5
5 (8 beoordelingen)
Sander
€20
/u
Gift icon
1e les gratis!
Robin
5
5 (3 beoordelingen)
Robin
€35
/u
Gift icon
1e les gratis!
Verrokade
5
5 (10 beoordelingen)
Verrokade
€35
/u
Gift icon
1e les gratis!
Kaan
5
5 (3 beoordelingen)
Kaan
€20
/u
Gift icon
1e les gratis!
Rick
5
5 (3 beoordelingen)
Rick
€30
/u
Gift icon
1e les gratis!
Wilbert
5
5 (4 beoordelingen)
Wilbert
€60
/u
Gift icon
1e les gratis!
Tjeerd
5
5 (4 beoordelingen)
Tjeerd
€30
/u
Gift icon
1e les gratis!
Agil
4,9
4,9 (11 beoordelingen)
Agil
€39
/u
Gift icon
1e les gratis!
Sander
5
5 (8 beoordelingen)
Sander
€20
/u
Gift icon
1e les gratis!
Robin
5
5 (3 beoordelingen)
Robin
€35
/u
Gift icon
1e les gratis!
Verrokade
5
5 (10 beoordelingen)
Verrokade
€35
/u
Gift icon
1e les gratis!
Kaan
5
5 (3 beoordelingen)
Kaan
€20
/u
Gift icon
1e les gratis!
Rick
5
5 (3 beoordelingen)
Rick
€30
/u
Gift icon
1e les gratis!
Wilbert
5
5 (4 beoordelingen)
Wilbert
€60
/u
Gift icon
1e les gratis!
Tjeerd
5
5 (4 beoordelingen)
Tjeerd
€30
/u
Gift icon
1e les gratis!
Daar gaan we

De verschillende stukken op een schaakbord

Een schaakbord klaar om bespeeld te worden
Elk schaakstuk heeft een unieke naam, waarde en een specifieke rol. (Bron: Unsplash.com)

Vooraleer we het hebben over hoe en waar elk schaakstuk zich moet voortbewegen, is het van essentieel belang dat je eerst vertrouwd raakt met de namen en de aantallen van elk stuk op het schaakbord.

Er zijn zes verschillende schaakstukken. Als het bord is opgezet, moeten er 16 stukken aan elke kant staan. 

Voor beginnende schakers volgt hier daarom een korte lijst van alle schaakstukken en hoeveel er van elk zijn:

  • Pion: van alle stukken zijn de pionnen het talrijkst, met acht stukken aan elke kant; ze zijn echter ook de minst krachtige en zijn slechts één punt waard.
  • De loper: elke partij begint met twee lopers, één op een licht veld en één op een donker veld. De loper is minder belangrijk dan het paard en is drie punten waard.
  • Het paard: net zoals de lopers zijn er aan het begin van het spel twee paarden. Een paard heeft dezelfde puntenwaarde als de loper en is dus ook drie punten waard.
  • De toren: bij het begin van het spel beginnen beide partijen met twee torens. Deze staan in de vier hoeken van het bord. De torens zijn erg belangrijk en zijn elk vijf punten waard.
  • De dame: van alle schaakstukken is de dame het belangrijkst. Bij het begin van het spel is er maar één dame aan elke kant. Ze is negen punten waard.
  • De koning: net als de dame is de koning een belangrijk schaakstuk en moet hij te allen tijde beschermd worden. De koning heeft echter, hoewel noodzakelijk, geen wezenlijke waarde.

Nu je elk stuk op een schaakbord gemakkelijk kunt herkennen moeten we ons afvragen hoe ze zich precies voortbewegen. Lees verder om het te weten te komen!

Hoe schaakstukken bewegen

Een speler slaat een schaakstuk neer
Als je goed weet hoe je je stukken over het schaakbord verplaatst, heb je al half gewonnen. (Bron: Unsplash.com)

Het is cruciaal om te weten dat elk schaakstuk zich op een unieke manier voortbeweegt. Je kunt een stuk ook niet door een ander verplaatsen, en het is onmogelijk om twee stukken op hetzelfde veld te hebben staan. Je kunt alleen een schaakstuk op hetzelfde veld zetten om een stuk van de tegenstander te passeren of te slaan.

Wees strategisch in de manier waarop je je stukken verplaatst, en onthoud dat je ze in posities moet plaatsen waarin je de stukken van de tegenstander kunt slaan of je eigen stukken kunt beschermen tegen de strategieën van je tegenstander. Hoe worden elk van de zes stukken op het schaakbord nu precies verplaatst? Dat komen we te weten door elk stuk te analyseren in volgorde van belang/puntenwaarde.

Hoe een pion zich verplaatst

Zoals we in de vorige paragraaf hebben gelezen, zijn de pionnen het talrijkst, maar hebben ze een lage waarde. Ze bewegen ietwat vreemd in vergelijking met andere stukken, aangezien ze op verschillende manieren slaan en bewegen. Zo gaan ze bijvoorbeeld recht vooruit op het bord, maar slaan ze de stukken van de tegenstander diagonaal.

Pionnen kunnen niet meer dan één veld tegelijk vooruit, behalve bij hun eerste zet, waarbij ze twee velden vooruit kunnen. Pionnen mogen alleen stukken slaan die zich op één veld schuin voor hen bevinden. Een pion kan niet achteruit bewegen of slaan.

Hoe een paard zich verplaatst

Een speler heeft twee paardenpionnen die hij over het schaakbord kan bewegen. Ze hebben een unieke rol in vergelijking met de andere stukken. Hoezo dan? De volgende lijst beschrijft de zetten van een paard:

  • Paarden kunnen twee velden in één richting bewegen,
  • Nadat ze twee velden vooruit zijn gegaan, kan een paard nog één veld opschuiven in een hoek van 90 graden, net als een "L".

Het paard is ook het enige stuk dat over andere stukken heen kan bewegen.

Een schaakstuk op een schaakbord
Een paard kan over andere stukken bewegen. (Bron: Unsplash.com)

Hoe een loper zich verplaatst

Er zijn twee lopers per speler, en de loper mag zo ver rondlopen als hij wil; er zijn echter enkele uitzonderingen. Zo mag de loper alleen diagonaal vooruit bewegen, en omdat hij op een licht of donker veld begint, mag hij alleen verder op de kleur van het veld waar hij begonnen is.

Omdat er twee lopers zijn, kunnen ze samenwerken en elkaars zwakheden wegwerken.

Hoe een toren zich verplaatst

Er zijn twee torens, die de spelers zo ver vooruit kunnen zetten als ze willen, zowel vooruit als achteruit, en opzij. Net als de lopers komen de torens het best tot hun recht als schakers beseffen hoe ze kunnen samenwerken.

Onderschat de kracht van de torens niet!

Hoe een koning zich verplaatst

Hoewel de koning het meest cruciale stuk op het schaakbord is, is hij niet het krachtigste. De koning kan in elke richting één veld vooruit. Een speler kan de koning nooit schaak zetten. Als de tegenstander echter de koning aanvalt, wordt dit een "schaakmat".

Hoe de dame zich verplaatst

De koningin is het meest cruciale en sterkste schaakstuk op het bord. Ze moet koste wat kost beschermd worden. De koningin kan vooruit in elke rechte richting, vooruit, zijwaarts, achteruit of diagonaal. De koningin mag nooit door haar stukken heen verplaatst worden.

De speler moet beseffen dat, hoewel de koningin erg machtig is, zodra ze een stuk van de tegenstander heeft geslagen, haar zet voorbij is; ze krijgt dus niet de kans om twee keer te spelen!

Dat zijn de unieke manieren waarop elk van de zes verschillende stukken zich voortbewegen op het bord. We raden je aan om enkele YouTube video's te bekijken waarin je een meer visuele voorstelling krijgt van hoe de schaakstukken zich verplaatsen.

Heb je je ooit afgevraagd hoe je vanaf het begin al heel wat beter kunt worden in schaken? Lees dan de volgende paragraaf om enkele nuttige tips te ontdekken!

Tips om beter te leren schaken

Enkele oudere mannen spelen een spelletje schaak
Wees nooit bang om vragen te stellen aan ervaren schakers; zo leer je het snelst. (Bron: Unsplash.com)

In tegenstelling tot de meeste andere bordspelen kent schaken wereldwijd een flinke aanhang van toegewijde spelers. Zo zijn er enorme wedstrijden waarin de beste spelers van elk land het tegen elkaar opnemen. Het is dan ook niet zo verwonderlijk dat amateurspelers bij hen om raad vragen en zelf uiteindelijke tegen waardige tegenstanders te kunnen spelen.

Wat zijn nu de beste tips om je schaakspel te verbeteren en je tegenstanders te verslaan? Hieronder volgen enkele van de beste tips om beter te leren schaken:

  • Oefen elke dag: om ergens beter in te worden moet je veel oefenen, en dat is bij schaken niet anders. Speel dus elke dag schaak en neem na afloop van het spel de tijd om je zetten te analyseren en na te gaan hoe je verloren of gewonnen hebt. Zelfs als je tegen jezelf gespeeld hebt, kun je je spel door een coach, vriend of familielid laten analyseren. Elke dag een beetje oefenen is veel zinvoller dan één keer per week een enorme sessie te doen.
  • Vraag de experts om advies: wil je beter worden en indruk maken op je tegenstanders? Dan moet je je trots opzij zetten en om raad, spelstrategieën of tips vragen. Door de suggesties van ervaren spelers zullen je speeltechnieken hoogstwaarschijnlijk veel geavanceerder worden.
  • Bestudeer de elementaire aspecten: er bestaan talloze boeken, blogs en YouTube kanalen over schaken en hoe je je schaakspel kunt optimaliseren. Als je niet oppast, word je zodanig meegesleept dat je je niet meer kunt concentreren op de cruciale aspecten van het schaakspel. Zoals? Talloze experts suggereren om slechts een paar openingen meester te worden en je niet al te veel op het eindspel te concentreren.
  • Neem een privéleraar in dienst: van alle adviezen op deze lijst , is een privéleraar de beste optie om een betere schaker te worden. Maar waarom? Het kostbare advies van een schaakleraar zal je schaakspel drastisch verbeteren. Schaakleraren zijn ook je tegenstanders tijdens het oefenen, en daarbij kunnen ze je nuttige tips geven over bepaalde methoden of negatieve speelgewoonten. Op Superprof vind je schaakleraren voor zowel individuele les in persoon als virtuele les online.

We zijn er alvast van overtuigd dat je dankzij dit artikel goed op de hoogte bent van de manier waarop verschillende stukken zich over het schaakbord verplaatsen. Nu ben je goed op weg om een echte schaakmeester te worden!

Vond je dit artikel leuk? Laat een beoordeling achter!

4,67 (3 beoordeling(en))
Laden...
auteur Dieter

Dieter

Fanatiek reiziger, schrijver en levensgenieter. Actief voor Superprof sinds 2020.